Design Thinking in het onderwijs: leren van elkaar

In een recente post in de Design Thinking-groep op LinkedIn vraagt een groepslid naar tips om Design Thinking te gebruiken als lesmethode voor jonge kinderen. Hoewel ik begrijp waar deze vraag vandaan komt, gaat hij enigszins voorbij aan de heersende denkwijze over creativiteit. Die gaat er namelijk van uit dat ieder mens creatief wordt geboren en dat die creativiteit in onze opvoeding en onderwijs veel, misschien wel teveel, wordt bijgeschaafd. Ook op de Web Summit in Dublin, één van de belangrijkste web-events van het jaar, stond Design Thinking weer hoog op de agenda. Wat opvalt is dat men het anno 2015 redelijk eens is over waar de winst te behalen valt. Vraag een vooraanstaand 'designthinker' wat wij moeten leren om Design Thinking onder de knie te krijgen en je krijgt veelal hetzelfde antwoord: te denken als een kind. Zomaar drie dingen die wij kunnen leren van onze kinderen:

Durven dromen
Mensen met grote dromen zijn mensen met een passie. Een kind dat dierenarts wil worden, heeft blijkbaar een passie voor zorg en dieren. Een volwassene die mensen met de snelheid van het geluid van San Fransisco naar LA wil vervoeren, heeft blijkbaar een passie voor transport en innovatie. Volg je passie en durf groot te denken.

Durven falen
Onzekerheid maakt dat je altijd bang bent om te falen. Ga experimenteren! Probeer iets nieuws en als het niet lukt, dan leer je er ongetwijfeld van. Als het een keer wel lukt is dat natuurlijk mooi meegenomen.

Niet bang zijn voor het oordeel van een ander
Het uitstellen van oordeelsvorming is regel nummer één in iedere brainstorm. Niet omdat je elkaar niet wilt afvallen, maar omdat dit voor iedereen de ruimte schept om uit te spreken wat hij of zij denkt. Als je je niet druk maakt over het (mogelijke) oordeel van een ander, opent dit de deur voor zowel creatievere ideeën als een transparanter gesprek.

Terug naar de vraag op LinkedIn
Natuurlijk komt deze niet uit het niets en zit er een goed idee achter. Zoals ook wordt beaamd op de Web Summit, in de paneldiscussie 'Creativity defined', moet er een structurele verandering plaatsvinden om de creativiteit van kinderen in leven te houden. Makkelijk gezegd natuurlijk, maar waar begin je? Drie uitgangspunten:

Zelf creëren en repareren
Sugru-oprichter Jane Ní Dhulchaointigh legt op de Web Summit uit dat we pas in de laatste twee generaties eraan gewend zijn geraakt om dingen te kopen. Voorheen werden veel gebruiksvoorwerpen door mensen zelf gemaakt en als iets kapot ging werd het gerepareerd, niet zomaar vervangen. Aan de basis van Design Thinking staat in mijn ogen het naar de oppervlakte halen van die natuurlijke aanleg. Mensen die ontwerper worden, hebben immers op een zeker moment besloten dat ze het leuk vinden om dingen te maken. Wat Ní Dhulchaointigh met haar bedrijf Sugru wil bereiken, is dat zelf repareren weer hip wordt. Ze levert geen kant-en-klaar product maar een materiaal dat de consument naar eigen inzicht kan gebruiken om kapotte spullen te repareren, nieuwe dingen te creëren of bestaande spullen te combineren tot iets nieuws. Een faciliterende insteek dus, die een beroep doet op de eigen creativiteit. Iets dat op school niet beperkt zou moeten blijven tot het tekenlokaal.

Complexe zaken vereenvoudigen
Iets anders waar ontwerpers in uitblinken is het platslaan van complexiteit (overigens ook iets waar kinderen hoog op scoren, denk 'Hoe stop je een olifant in de koelkast?'). Het visualiseren van een complexe situatie maakt deze behapbaar en maakt het eenvoudiger om oplossingen te zien. Daarnaast zal een ontwerper niet alleen zoeken naar de meest volledige, maar ook naar de meest eenvoudige oplossing. En ja, hij of zij kan daarin best eigenwijs zijn. 'Zo doen we dat hier nu eenmaal' vindt waarschijnlijk geen gehoor en als iets eerder is mislukt, wil dat niet zeggen dat het geen goede oplossing is. Dit betekent niet dat een ontwerper niet goed luistert, maar dat hij of zij streeft naar perfectie. Onnodige complexiteit past niet in dat plaatje.

Geen vak apart
Creativiteit, zo stelt Dan Harden van Whipsaw op het Designpodium van de Web Summit, is voor ontwerpers niet iets dat zij inzetten om problemen op te lossen. Het is een lifestyle, het is wie ze zijn. Het genereren, uitwerken en realiseren van nieuwe ideeën is voor hen even natuurlijk als eten en slapen. Dat is de reden waarom Design Thinking, te denken zoals een ontwerper, zoveel waarde toevoegt. De meest voor de hand liggende manier om kinderen te leren denken als een ontwerper, is ze op te leiden als ontwerper. Maar ook in de breedte zou creativiteit gestimuleerd moeten worden. Laat kinderen ervaren dat hun creativiteit een superkracht is die hen in iedere denkbare situatie zal helpen.
 

Foto gemaakt door Niels van der Haven, BNO: Jeffrey Veen (True Ventures) opent de Design Summit, onderdeel van de Web Summit 2015.

Dit blog is geschreven door Niels van der Haven, BNO.