[onderzoek] 1 op 5 consumenten vindt winkeldiefstal onder omstandigheden toelaatbaar

De rol van de zelfscankassa staat, na berichtgeving van supermarktketen Jumbo over de impact van winkeldiefstal, ter discussie. In november vorig jaar kondigde Lidl aan in het Verenigd Koninkrijk gebruik te gaan maken van bodycams om de veiligheid in de winkels te bevorderen, en koopjeswinkel Five Below in de Verenigde Staten schaalt het aantal zelfscankassa’s af na toegenomen diefstalpercentages

Zelfscan
79% van de respondenten gebruikt de zelfscankassa in de supermarkt. Zelfscannen heeft inmiddels bij 59% de voorkeur boven de gewone kassa. Het aanbieden van zelfscankassa’s in supermarkten is daarmee een belangrijke drijfveer voor een supermarktbezoek volgens het onderzoek. Gemiddeld bezoekt 15% van de respondenten een supermarkt zonder zelfscankassa’s actief minder vaak. Het weghalen van de zelfscankassa’s is voor 19% een reden om te wisselen van supermarkt. Ruim een kwart (28%) van de 30- tot 44-jarigen verwacht een andere supermarkt te kiezen wanneer de zelfscankassa wordt verwijderd, terwijl dit wel een belangrijke doelgroep vormt voor de supermarkten.

Stelen
Ruim één derde van de respondenten heeft wel eens iets meegenomen uit de supermarkt zonder te betalen, al is dit voornamelijk per ongeluk (27%). 9% geeft aan wel eens bewust iets te hebben gestolen. 29% van de respondenten geeft daarnaast aan wel eens gezien te hebben dat een klant iets meenam uit de supermarkt zonder te betalen. Respondenten schatten zelf dat bij 5% van alle zelfscankassa-transacties bewust diefstal wordt gepleegd. Onder omstandigheden vindt 19% van de respondenten het toelaatbaar dat er gestolen wordt uit de supermarkt. Dit betreft voornamelijk situaties waarin sprake is van pure noodzaak door geldgebrek.

Strenger beleid
Het onderzoek onderstreept dat er draagvlak is onder consumenten om deze problematiek aan te pakken. De helft van de respondenten vindt de huidige beveiligingsmaatregelen tegen winkeldiefstal bij zelfscankassa’s in de supermarkt ondermaats. Driekwart is dan ook voorstander van het intensiveren van het beleid. Er is duidelijk begrip van de consument voor een strengere aanpak in de bestrijding van diefstal, waarbij het van belang is goed te communiceren over de maatregelen die genomen worden. Als methodes om winkeldiefstal te bestrijden kijkt de respondent vooral naar de verhoogde zichtbaarheid van beveiliging, discrete technologieën en het opschalen van de, algemeen geaccepteerde, steekproef.

Het onderzoek naar winkeldiefstal in de supermarkt is op eigen initiatief uitgevoerd door Q&A Retail. In week 12, 13 en 14 van 2024 hebben 777 Nederlandse consumenten aan het onderzoek deelgenomen. Alle resultaten zijn gewogen naar leeftijd en geslacht.