Frontier Marketeer in Myanmar #1

Interessant zijn de culturele verschillen in dit land. Myanmar is een melting pot van verschillende bevolkingsgroepen. Het land ligt op de scheidslijn van de Indo-Europese volkeren (in dit geval Indiërs en Bangladeshi) en de van oorsprong Aziatische volkeren. Binnen Myanmar leven zeven etnische groepen met veel verschillende culturen. Bovendien zie je hier legio immigranten uit India en China. Opvallend is verder de Engelse invloed [zoals het rechtssysteem, red.] uit de koloniale tijd.
Deze factoren hebben hun weerslag op de lokale economie en de manier van zakendoen. Zo wordt het land overspoeld met Chinese producten, ook omdat er in Myanmar zelf nog weinig wordt geproduceerd. In de ogen van de Birmezen zijn dit gewilde en moderne spullen, die daarom ook voor hoge prijzen worden verkocht. Zo is een Chinese Ikea-imitatiekast duurder dan een lokaal gemaakte kast van echte teak. De lokale retailers doen hun uiterste best hun waar aan te prijzen, altijd in het Birmees en het Engels. Groot voordeel is dat zij stipt zijn en op tijd leveren, waarschijnlijk een positief overblijfsel uit de oude Britse koloniale tijd.

Twee turven hoog
Tientallen jaren van militaire dictatuur hebben hun sporen nagelaten. Veel personeel is gewend strikte orders van bovenaf uit te voeren en eigen initiatief en innovatief ondernemerschap is soms ver te zoeken. Wij waren bijvoorbeeld op zoek naar een eettafel bij één van de vele meubelmakers in de stad. Alle tafels zijn hier slechts twee turven hoog. Birmezen zitten namelijk bij voorkeur op kinderkrukjes of eten gehurkt. Ondanks het feit dat we daadwerkelijk in de werkplaats stonden waar de tafels gemaakt werden, lukte het niet om een tafel te laten fabriceren met langere poten. Eettafels zijn nou eenmaal laag. Punt.
Een uitzondering hierop vormen de Indische ondernemers. We bestelden bij hen in de middag twee matrassen op maat, die ’s avonds al werden geleverd, compleet met op maat gemaakte beddenhoezen.
Overigens is dit nog een typisch cash gedreven economie. Bij gebrek aan betaalbare en betrouwbare banken gaat alles nog met grote stapels papiergeld in de lokale munteenheid Kyat en bijna niemand heeft nog een bankrekening. Dit biedt kansen voor bedrijven die zich bezighouden met betalen via mobiel. De eerste toetreders in deze markt zijn er al.

Hand in hand
Gezien de nog jonge, kapitalistische economie is het aantal reclame-uitingen opvallend hoog. Het lijkt erop dat Myanmar nu al aan het verzadigingspunt zit dat wij in het Westen lang geleden hebben bereikt. De stad hangt vol met billboards en neonreclames. Nagenoeg alles in dit land wordt beplakt en gebrandmerkt met reclame. Zelfs simpele eetstalletjes hebben een parasol van telecomprovider Ooredoo [uit Dubai, red.]. Taxi’s, bussen en privé auto’s zijn voorzien van reclame. Commercie is overal en lijkt niet te botsen met de traditionele Boeddhistische cultuur. Ergo, soms gaan ze gewoon hand in hand.
Bij de grote Shwedagonpagode in downtown Yangon zijn de lokale retailers geïntegreerd in de tempel zelf. Dat is wel weer handig: nog even je beltegoed opwaarderen voordat je gaat bidden. Of je neemt even een voetmassage, koopt een stokje saté of een Nike T-shirt. Alle handel geschiedt binnen de met goudbeklede muren van de tempel. Zoals vaker in Azië heeft iedereen een handeltje en is er soms weinig onderscheid tussen een officiële winkel of een geïmproviseerde garage sale. Het is net alsof het altijd Koninginnedag is hier. Iedereen probeert wat te verdienen: vanuit zijn huis, stalletje of bakfiets. Zo is er een enorme diversiteit in retail: van primitief tot high end. In zekere zin is dat ook een accurate afspiegeling van de Birmese samenleving. De verschillen tussen rijk en arm zijn enorm. Een ongeschoolde arbeider verdient 50 Amerikaanse dollar per maand, terwijl de superrijken zich verplaatsen in BMW’s en Bentley’s.

Verdeelde koek
Een klein aantal zeer machtige families in Yangon schijnt de touwtjes in handen te hebben, dus er moet wel sprake zijn van ongebreidelde corruptie. De combinatie van een bureaucratische overheid en corruptie zal veel ondernemers ontmoedigen. Er is een internationale ranglijst van landen die het meest geschikt zijn voor start ups. Myanmar stond vorig jaar op plaats 184 van de 188 landen. Anderzijds: er zijn maar weinig landen die kunnen bogen op een stevige economische groei van 8 procent. Veel buitenlandse investeerders tonen dan ook, ondanks de corruptie, interesse in Myanmar. Heineken, Unilever, FrieslandCampina en Damen zijn de eerste Nederlandse bedrijven die de sprong naar dit boeiende land wagen. Het Noorse Telenor en Ooredoo domineren inmiddels de telecommarkt. Zeker in dit soort markten, waar een first mover advantage belangrijk is, lijkt de koek al voor een groot deel verdeeld. Het zal niet makkelijk zijn voor een derde telecompartij om de markt te betreden. Telenor en Ooredoo zijn, ondanks hun exotische afkomst, immers al household names geworden.

Wie waagt
Veel internationale bedrijven zijn nog terughoudend in een vrijage met Myanmar. De politieke onrust, etnische schermutselingen en de komende verkiezingen in november van dit jaar temperen het vertrouwen van buitenlandse investeerders. Zoals altijd hebben echter de bedrijven met het meeste lef dus ook het meeste voordeel. Marketeers in Nederland, wacht niet langer af en stap in één van de laatste echte frontier markets van deze planeet.
Wat wordt de eerste Nederlandse merknaam die iedere Birmees straks kent als hij gaat shoppen?

De Aziatische markt is booming, maar Myanmar, het vroegere Birma, springt er extra bovenuit. Deze markt van 60 miljoen consumenten ligt klaar om te worden veroverd. De economie groeit jaarlijks met 8 procent en veel Westerse bedrijven tonen interesse. André Koster en Minke Vorstenbosch zijn een jaar in Myanmar en doen exclusief voor MarketingTribune verslag van hun (marketing)avonturen.