[column] SXSW2024: waarachtig of waar-achtig?

In Amerika lijkt waarachtigheid soms ver te zoeken, omgeven als je bent door marketing, overdrijving en hype. Op SXSW, het beroemde festival in Austin waar jaarlijks tech, muziek, design, film, comedy en educatie uitbundig gevierd worden, word je als bezoeker voortdurend heen en weer geslingerd door diepe inzichten en oppervlakkige hypes, tussen waarachtigheid en waar-achtigheid. 

Om met een mooi voorbeeld van dat laatste te beginnen: ik was bij een concert van Bootsy Collins waar Bootsy Collins uiteindelijk alleen maar af en toe op het podium kwam staan om dingen als 'Funk, not Fight!' te roepen.Met een publiek dat enthousiast en geduldig wachtte tot alle voorprogramma's, zoals een fake James Brown (dan realiseer je je pas hoe goed de echte James Brown was...) en een hard gillende Duitse zangeres in glitterkostuum, eindelijk voorbij waren, en de P Funk zou gaan beginnen. Alleen, die begon nooit. Nog één keer kwam de stoned ogende, uitbundig uitgedoste Bootsy het podium op, werd het publiek aangemoedigd om te doneren aan een artiestenfonds en vooral nog even heel hard ‘Funk not Fight!’ te roepen en daarna bleef iedereen verbouwereerd achter. Dat is soms Amerika, en dat is soms ook SxSW: lege marketing-nonsense en gewoon schaamteloos doen alsof dit normaal is. Bootsy Collins was er, maar toch hebben we geen Bootsy Collins concert gezien.

Maar de daadwerkelijke betekenis van 'waarachtig' is gelukkig ook regelmatig te zien. Op een panel met Riot en Epic games en Meow Wolf over het bouwen van 'caleidoscopische werelden' vielen er in mijn hoofd plotseling een hoop puzzelstukjes op hun plek en proefde ik heel even een diepe, maar verborgen waarheid.

De mogelijkheden die gecreëerd gaan worden door technologische en creatieve ontwikkelingen als AI, XR, sensor based computing en web3 lijken namelijk soms heel abstract.

Je voelt dat het spannend is, maar de 'killer app' bestaat nog niet. Voorspellen waar we op moeten rekenen voelt als multi-dimensioneel schaak, temeer omdat technologie de samenleving zo fundamenteel beïnvloedt, en andersom.

Laura De Young van Riot games vertelde over hoe games haar in staat stelde om niet op te hoeven groeien en te kunnen blijven spelen, en hoe ze via avatars nieuwe kanten van haar persoonlijkheid kon ontdekken en incorporeren. En Benji Geary van kunstcollectief Meow Wolf zat te genieten van de mogelijkheden die XR hem ging bieden om mensen overal en altijd te verrassen en uit hun comfortzone te halen door middel van virtuele kunst in de publieke ruimte. Hoe digitaal hem nog meer vrijheid gaf om werelden te bouwen zonder saaie dingen als 'exit signs or gravity'...

En dat bracht mij persoonlijk tot een waarachtig inzicht: dat juist al die nieuwe en onzekere technologische ontwikkelingen ruimte gaan bieden voor nog veel meer toepassingen voor menselijke creativiteit, voor kunst, voor 'self actualisation'.

Als je de hele dag een bril op hebt die een informatielaag op de wereld kan leggen, en die gevoed wordt door een voor jouw gepersonaliseerde AI agent, ontstaan er allemaal nuttige use cases.

Je kunt altijd weten waar je naartoe gaat, wie je tegenover je hebt, waar je de laagste prijs kan vinden voor een product dat je ziet. Niet zo heel veel anders dan wat nu al kan met een smartphone, en wellicht met veel problemen wat betreft privacy en kapitalisme, maar alles kan ook een spel worden met onverwachte zijdeuren en de ramen vanuit de echte wereld naar de virtuele. Je kunt spelen met overlappende identiteiten zoals Neo in de Matrix. Alles wat je doet krijgt een extra, kaleidoscopische dimensie die van ons een 'homo ludens', een spelende mens kan maken. En dat is de ultieme use case, die ons in staat stelt meer te spelen, ontdekken, verbazen en verbinden.