[column] Roaring Twenties

Probeert u eens een tafeltje te reserveren in een beetje populair restaurant. De kans is groot, dat u nul op het rekest krijgt. Zéker als u op korte termijn een vorkje wil prikken. Een ticket voor de Vermeer-tentoonstelling in het Rijksmuseum? Onmogelijk. Reeds 450.000 bezoekers gingen of gaan u voor. De gemeente Den Bosch doet een oproep het carnaval vooral niet in de Oeteldonkse binnenstad te vieren. Want: te druk. Ook in het Kielegat wordt er gemokt. De Bredase inwoners klagen over ladderzatte jongeren, vooral uit de Randstad, die de Grote Markt in groten getale overspoelen. Dan maar op de wintersport? We doen het weer massaal, maar vertrek op tijd, want er staan weer lange files op weg naar de dun besneeuwde Alpen.

Bedompt
Eten, uitgaan, feesten en met vakantie, het lijkt erop dat Nederland na de bedompte coronajaren nu toch écht ‘los’ gaat. In 2022 nog ietwat schuchter, in 2023 zonder rem. Weg is COVID nog helemaal niet, maar we beginnen het nu steeds meer als een griep te beschouwen. Ondertussen woedt er een, aan de Eerste Wereldoorlog denkende, strijd op minder dan drie uur vliegen van Schiphol. Loebas Poetin draait z’n slecht uitgeruste Russische soldaten zonder enig mededogen door de gehaktmolen in z’n ‘korte, doelgerichte militaire operatie’. ‘Wij’ sturen wapens, waarvan we niet eens wisten, dat ze er nog waren. De ‘tankcoalitie’ – Nederland samen met Denemarken – die Leopard 1 tanks uit de opslag in Duitsland voor het Oekraïense leger koopt. Voor een oorlog, die – zo zeggen de experts – nog lang niet is afgelopen.

Uitlaatklep
Een wereldwijde griepachtige ziekte, gevolgd door een wereldvrede bedreigende oorlog. Ruim een eeuw geleden was de situatie soortgelijk. Toen werd de net beëindigde ‘Grote Oorlog’ gevolgd door de ‘moeder aller pandemieën’: de Spaanse Griep. De volgorde was andersom, maar het lijkt erop of de reactie op de krijgs- en pandemische ellende hetzelfde is. Vanaf het begin van de twintiger jaren van de vorige eeuw, dansten de mensen de ellende van het vorige decennium losbandig van zich af. Hoewel van korte duur – in 1929 zou de Beurskrach de mensen weer hardhandig met de beide voeten op de grond zetten – boden deze jaren een grote emotionele uitlaatklep voor een getormenteerd deel van de wereldbevolking uit het decennium daarvoor. Ondanks dat de geschiedenis zich meestal niet volledig herhaalt, zijn er wel overeenkomsten met onze huidige tijd te constateren. Overeenkomsten, die zich onder andere uiten in een grote behoefte van mensen om er weer op uit te gaan. Naar winkels, restaurants, tentoonstellingen, sportwedstrijden en: naar buiten! Naar de sneeuw en straks naar de zon.

Verandering
En nu zijn we dus ook weer meer bereid om te kopen. Kochten we in 2022 alweer meer spullen en deden we dat liever lekker in de winkel, dan vanachter het computerscherm, inmiddels stijgen ook onze bestedingen in de dienstensector. De consumptieve bestedingen in deze sector stegen de laatste maanden het hardst: in de horeca, voor financiële en zakelijke diensten en in recreatie en cultuur. We halen gretig in wat we de laatste jaren hebben gemist. Uitgestelde gulzige consumptie. Een fenomeen, dat zich ook 100 jaar geleden voordeed in de tijd, die we de Roaring Twenties noemen. Een tijd van grote economische, sociale en culturele veranderingen. Ook nu worden grote veranderingen zichtbaar. En misschien nog wel meer dan dat. Toen: een tijdperk van verandering. Nu: een verandering van tijdperk.

Charles Borremans
merkstrateeg iO Campus

beeld: Three women in Harlem during the Harlem Renaissance, ca. 1925
(bron: Wiki Commons)