[column] Strenge wetgeving is juist positief voor AI-industrie

De afgelopen weken probeerden de EU en VS elkaar niet alleen te overtroeven op het gebied van AI-investeringen, er wordt ook gewedijverd wie de beste condities creëert om nieuwe AI-reuzen te laten ontstaan. Daarbij is er veel aandacht voor wetgeving die belemmerend zou werken.

Het cliché is dat Amerika innoveert, China kopieert en Europa reguleert.

Tijdens de AI Summit in Parijs probeerde Macron het tegendeel te bewijzen. ‘Als we reguleren voordat we innoveren, zullen we geen innovatie hebben,’ aldus de Franse president. Ook Amerikaanse vicepresident J. D. Vance noemt de Europese wetgeving beperkend. En zestig Europese AI-bedrijven verenigden zich in het ‘EU AI Champions Initiative’. Dit initiatief wil samenwerken met de Europese Commissie om een vereenvoudigd regelgevend kader te scheppen voor AI, wat voor lokale innovatie en wereldwijd leiderschap moet zorgen. Onder hen ASML, SAP, Siemens, Mistral AI en Heineken.

Wat Vance, de ‘EU AI Champions Initiative’ en Macron beweren, lijkt op het eerste gezicht bijzonder logisch: strenge wetgeving zorgt ervoor dat AI-bedrijven minder snel kunnen groeien en op achterstand komen met Amerikaanse en Chinese AI-bedrijven.

Maar er zijn een aantal kanttekeningen te plaatsen bij deze oproep tot deregulering. Ten eerste lijkt er in Nederland weinig draagvlak te bestaan voor minder strenge wetgeving voor AI-bedrijven.

De cijfers zijn als volgt: 78% van de Nederlanders vindt dat er meer wetgeving moet komen voor AI-technologie en 75% vindt het goed dat EU veel nieuwe wetten maakt voor AI-bedrijven.

Daarbij maakt 60% van de Nederlanders zich zorgen over zijn online privacy. Opvallend genoeg is een nog grotere groep - 70% - bang dat bedrijven dankzij AI steeds meer persoonlijke data verzamelen zonder daar toestemming voor te hebben. Opmerkelijk: er zijn dus meer Nederlanders bezorgd om de invloed van AI op hun privacy dan dat er Nederlanders bezorgd zijn over hun privacy.

Ten tweede is de vraag of strenge wetgeving hetgeen is wat Europese AI-bedrijven belemmert om uit te groeien tot wereldwijde reuzen. Europa mist een gedeelde kapitaalmarkt. Het is voor Europese bedrijven lastig om personeel te belonen met aandelen en een uitdaging om buitenlands personeel in te huren – en dat wordt in het huidige politieke klimaat niet makkelijker. Veel van die problemen worden juist opgelost met meer (of andere) Europese wetgeving. Het tegendeel lijkt dus waar: innovatie kan niet zonder (goede) wetgeving.

Marietje Schaake - Nederlandse internet- en privacyexpert  -  legt helder uit dat het idee dat wetgeving innovatie belemmert, afkomstig is uit de tech lobby. Dat dit idee overgenomen wordt door politici bewijst de effectiviteit van het frame, maar snijdt het ook hout?

Een auto is pas te koop als we zeker weten dat-ie op de snelweg niet uit elkaar valt.

Dat is ook voor de verkoper of producent voordelig, want zo hoeven onveilige modellen niet teruggeroepen te worden. Dat is de derde kanttekening wat betreft het dereguleren van AI-technologie: strengere wetgeving kan op de lange termijn juist een voordeel bieden. Als er in de VS en China AI-technologie gemaakt wordt die onveilig blijkt, dan heeft Europa een concurrentievoordeel.

 64% van de Nederlanders meent dat AI-bedrijven vaak de risico’s en nadelen van hun apps en producten verbergen en 72% vindt dat we kritischer moeten zijn op de inzet van nieuwe technologie. Juist door AI goed te reguleren, neemt het vertrouwen toe en krijgt de bevolking meer vertrouwen in AI-bedrijven. Dichter bij de waarheid lijkt dan ook: ‘Als we niet reguleren voordat we innoveren, zal geen innovatie gebruikt worden.’ En dat is pas echt zonde.

Aaron Mirck is AI-expert, keynote spreker en auteur van het boek 'AI, voorbij de hype'.