[column] Alles wat je moet weten over DeepSeek

Er is deze week veel geschreven over DeepSeek, een Chinese AI die evengoed lijkt te presteren als de meest geavanceerde ChatGPT. Maar hoe veilig is deze 'Chinese ChatGPT'? Wat betekent dit voor de AI-race tussen Amerika en China? En wat hebben we in Europa aan deze nieuwe AI?

Hoe revolutionair is DeepSeek eigenlijk? DeepSeek werd heel treffend het 'Spoetnik-moment' genoemd: even baanbrekend als de Russische Spoetnik, die bewees dat de VS niet superieur waren wat betreft ruimtevaart. DeepSeek gebruikte minder rekenkracht dan OpenAI voor ChatGPT, omdat China minder chips kan importeren door handelsrestricties van de VS. Schaarste is de brandstof voor creativiteit. Omdat DeepSeek minder rekenkracht gebruikt, zorgt deze AI-tool ook voor minder uitstoot.

Klinkt als goed nieuws voor het milieu. Zo klinkt het inderdaad. Maar paradoxaal genoeg zou goedkopere of minder vervuilende AI ervoor kunnen zorgen dat AI vaker gebruikt wordt. Waardoor de totale uitstoot van generatieve AI alleen maar toeneemt. Dat noemen ze de paradox van Jevons. Deze econoom ontdekte dat toen steenkool effectiever werd, het juist veel vaker gebruikt werd.

Heeft China de VS ingehaald? Dat is de vraag. Heel transparant is DeepSeek niet, dus het is de vraag of DeepSeek echt zoveel goedkoper of sneller gemaakt is. OpenAI en Microsoft beschuldigen de makers van DeepSeek dat ze de data van OpenAI hebben gebruikt om het Chinese AI-model te trainen. OpenAI maakt overigens misbruik van de data van kunstenaars en journalisten, wat de vraag oproept: parasiteert DeepSeek op parasiet OpenAI?

Wat betekent dit voor Europa? Het goede nieuws: de AI-race* is nog niet geslecht. Europa zou dus prima kunnen aanhaken. Fijn, want dan zijn we minder afhankelijk van de VS en China. Nog beter nieuws: DeepSeek wist dezelfde resultaten als ChatGPT te realiseren, maar met minder dure AI-chips en dus met minder middelen. Het doet denken aan de uitspraak van Cruyff: "Ik heb nog nooit een zak geld een goal zien maken." Zou die vlieger ook opgaan voor AI? Zou Europa ook met minder middelen en rekenkracht effectieve AI kunnen ontwikkelen? Kan die 800 miljard van Draghi nog even op de plank blijven liggen?

Hoe veilig is deze technologie eigenlijk? Dat is de vraag. Er is (terecht) veel aandacht voor de privacy-risico's van DeepSeek - en de Chinese censuur. Sommigen waarschuwen zelfs dat DeepSeek een trojaans paard is, dat ervoor zorgt dat China makkelijker (bedrijven uit) andere landen hackt. Maar ook ChatGPT leest graag met je mee. En SURF waarschuwde Nederlandse wetenschappers recent dat Copilot ook veiligheidsrisico's kent.

We hebben beter beleid nodig dan: Chinese technologie is slecht

Dankzij DeepSeek hebben we de keuze of we onze data aan de VS of China geven als we AI gebruiken. We hebben dus meer Europese AI-technologie nodig, zoals GPT-NL. En dat lijkt mogelijk, want er zijn misschien geen miljarden meer nodig om effectieve AI te maken.

*Er is overigens genoeg af te dingen op de term AI-race. Door AI te zien als een wedstrijdje tussen landen, wordt regulering een stuk onaantrekkelijker. Immers: "De Amerikanen/Chinezen mogen X, dus moet de EU oppassen met wetgeving." Het zou zonde zijn als landen zich uit elkaar laten spelen door tech-bedrijven waardoor de maatschappij last heeft van onveilige social media of AI.