[column] SearchGPT: de nieuwe zoekervaring die alles verandert (of toch niet?)

Wat is SearchGPT?

SearchGPT is een zoekfunctie van OpenAI, bekend van ChatGPT. Vanaf eind oktober 2024 is deze beschikbaar voor betalende gebruikers. Wat maakt SearchGPT anders? Het werkt niet zoals traditionele zoekmachines, maar geeft direct antwoorden op basis van realtime informatie en grote taalmodellen.

Zo werkt SearchGPT:

• Het analyseert je zoekopdracht en begrijpt wat je bedoelt.
• Het zoekt actuele informatie, vooral via Bing.
• Het combineert data en presenteert een duidelijk antwoord, inclusief bronnen.

Het resultaat is een interactief en persoonlijk antwoord. Het antwoord wordt gepresenteerd in een leesbaar formaat, inclusief bronnen, zodat gebruikers informatie kunnen controleren en direct kunnen doorklikken naar oorspronkelijke pagina's.

De resultaten van SearchGPT zijn dynamisch en worden afgestemd op de context en zoekgeschiedenis van de gebruiker, waardoor ze persoonlijk aanvoelen.

ChatGPT heeft wereldwijd meer dan 10 miljoen betalende abonnees, die allemaal toegang hebben tot de zoekfunctie. OpenAI heeft aangekondigd dat deze functie de komende maanden ook beschikbaar wordt gemaakt voor niet-betalende gebruikers, een groep van meer dan 200 miljoen mensen wereldwijd. Dit betekent dat SearchGPT binnenkort beschikbaar is voor een heel breed publiek. 

Hoe verschilt SearchGPT van Google?

Google werkt al jaren aan een 'zero click'-ervaring, waarbij gebruikers direct een antwoord krijgen zonder door te klikken. SearchGPT tilt dit concept naar een hoger niveau door zich volledig te richten op het bieden van een direct antwoord en het aangaan van een conversatie waarbij je vervolgvragen kunt stellen over het gegeven antwoord.

Onderstaande afbeelding laat een vergelijking zien tussen de zoekresultaten van Google en SearchGPT.

SearchGPT en traditionele zoekmachines: aanvullend of alternatief?

Sinds de komst van Large Language Models, zoals ChatGPT, is het lastiger geworden om de toekomst te voorspellen. De ontwikkelingen gaan razendsnel, en dat maakt het moeilijk om te bepalen hoe deze technologieën het gebruik van traditionele zoekmachines zoals Google beïnvloeden. Hoewel veel mensen gebruik maken van ChatGPT en vergelijkbare tools, zien we in data zoals Google Search Console nog geen duidelijke daling in zoekopdrachten bij Google. Voorlopig lijkt ChatGPT, en daarmee ook SearchGPT, vooral een aanvulling te zijn in plaats van een vervanging.

Dat kan echter veranderen. Menselijk gedrag past zich langzaam aan, maar er is al onderzoek gedaan naar hoe gebruikers ChatGPT beoordelen ten opzichte van Google:

• Hogere productiviteit: Gebruikers voltooiden taken sneller met ChatGPT.
• Vergelijkbare nauwkeurigheid: De kwaliteit van antwoorden was gelijk.
• Grotere tevredenheid: ChatGPT scoorde beter op informatiekwaliteit, gebruiksgemak en plezier.
• Toegankelijkheid: Zelfs minder ervaren gebruikers konden snel resultaten behalen.

Dit onderzoek dateert uit de zomer van 2023, ruim voordat SearchGPT werd gelanceerd, en biedt slechts een beperkt inzicht. Kwalitatieve onderzoeken en meningen van experts kunnen ons nog niet vertellen of SearchGPT echt een alternatief wordt voor Google. Daarvoor zullen we de data moeten afwachten.

Ondanks de onzekerheid is het interessant om te kijken hoe bruikbaar SearchGPT is voor verschillende zoekintenties. Hoewel het vooral een antwoordmachine is, hebben we het ook geprobeerd te gebruiken als zoekmachine. Hier zijn enkele bevindingen, Hieronder delen we enkele bevindingen, met de kanttekening dat deze zijn gebaseerd op eigen ervaring en inzichten.

Wat werkt goed?

1. Informatieve vragen: Denk aan feiten of regels zoals 'Wat zijn de belastingregels voor zzp'ers in 2025?' SearchGPT geeft hier duidelijke antwoorden, vaak met betrouwbare bronnen.

Toch zou het beter zijn als officiële bronnen zoals de Rijksoverheid vaker geciteerd worden. Voor dergelijke instanties is het dus belangrijk om hun informatie goed te structureren en toegankelijk te maken.

Bij complexere vragen, zoals 'Hoe werkt erfgrens verjaring', is betrouwbaarheid belangrijk. SearchGPT put hier uit hoogwaardige bronnen, zoals artikelen van advocaten of juridische platforms. Dit zorgt voor een stevige basis. 

Zolang het gebruikmaakt van Bing-resultaten die gebaseerd zijn op een vergelijkbaar E-E-A-T (Experience, Expertise, Authoritativeness, Trustworthiness) concept als Google, blijven de resultaten over het algemeen goed. Wel blijft ChatGPT zelf wat minder betrouwbaar zonder deze externe ondersteuning, omdat je bij dit soort onderwerpen zeker wilt zijn dat de informatie klopt.

2. Commerciële en informatieve vragen (overweging): Bij vragen zoals "Waar moet ik op letten bij het kopen van een airco?" blinkt SearchGPT uit. Het biedt niet alleen een overzicht van waar je het product kunt kopen, maar geeft ook nuttige tips en punten om rekening mee te houden. Dit voorkomt dat je zoals bij Google vaak eerst moet doorklikken naar een website om relevante informatie te vinden.

Voor zoekvragen waarbij de gebruiker al precies weet wat hij zoekt, of bij meer gestandaardiseerde producten (batterijen of usb-c kabels), presteert SearchGPT iets minder. Maar in situaties waar begeleiding en context belangrijk zijn, biedt het een duidelijke meerwaarde.

Wat werkt minder?

 

1. Commerciële zoekopdrachten (vergelijking): Bij vragen zoals "AA batterijen kopen" zoekt de gebruiker vaak een duidelijk overzicht van producten, merken, prijzen en misschien specificaties.

SearchGPT geeft soms wel prijzen en een aantal productopties, maar mist het overzichtelijke en visuele karakter dat je bijvoorbeeld bij Google Shopping tegenkomt. Denk hierbij aan een pagina waar je in één oogopslag producten kunt filteren op prijs, merk of specificaties. Voor deze specifieke commerciële zoekopdrachten voelt de ervaring bij SearchGPT minder intuïtief en minder gericht op het maken van een keuze.

Deze conclusie is gebaseerd op een beperkte test (N=1) en kan daarom variëren afhankelijk van de gebruiker en de specifieke zoekopdracht. Toch lijkt SearchGPT op dit vlak minder geschikt voor gebruikers die direct een visueel overzicht en uitgebreide productinformatie zoeken.

2. Lokale zoekopdrachten: Bij lokale zoekopdrachten zoals "Waar is de dichtstbijzijnde snackbar?" laat SearchGPT zien waar het tekortschiet. Google en Bing kunnen op basis van je locatie zeer specifieke, hyperlokale resultaten tonen, zoals de exacte snackbar in jouw buurt, inclusief openingstijden en recensies. Dit maakt ze bijzonder handig voor gebruikers die snel lokale informatie nodig hebben.

SearchGPT daarentegen geeft vaak meer algemene antwoorden zonder rekening te houden met je precieze locatie. Dit maakt de resultaten minder praktisch en relevant voor directe, locatiegebonden vragen. 

Net als bij commerciële zoekopdrachten is deze observatie gebaseerd op een beperkte test (N=1), waardoor de resultaten per gebruiker en situatie kunnen verschillen. Toch lijkt SearchGPT voor dit soort vragen minder goed uitgerust dan de traditionele zoekmachines.

SearchGPT wordt steeds slimmer

SearchGPT is een zelflerend systeem dat voortdurend evolueert. Het model gebruikt data uit de zoekopdrachten en feedback van gebruikers om zichzelf te verbeteren. Elke interactie wordt geanalyseerd, waardoor het model steeds beter wordt in het herkennen van patronen, het begrijpen van zoekvragen en het leveren van relevante antwoorden. Zo kan het bijvoorbeeld context beter interpreteren, intenties begrijpen, nuances in vragen oppikken en antwoorden personaliseren op basis van eerder geleerde informatie.

Door deze voortdurende ontwikkeling wordt SearchGPT met elke zoekopdracht slimmer, waardoor het iedere dag een stukje beter inspeelt op de behoeften en verwachtingen van gebruikers.

Voorspellingen: hoe verandert zoeken met SearchGPT?

De toekomst is lastig te voorspellen, maar de manier waarop mensen zoeken verandert al langer, eerst met de opkomst van nationale en internationale marktplaatsen en later door sociale media zoals TikTok en YouTube. Nu voegen Large Language Models (LLM’s) zoals ChatGPT en SearchGPT daar een nieuwe dimensie aan toe.

Het grote verschil is dat met tools zoals ChatGPT en SearchGPT er een gesprek ontstaat. Dit is heel anders dan bij een traditionele zoekmachine zoals Google, waar je geen directe interactie hebt. Hoewel Google steeds beter wordt in het begrijpen van zoekopdrachten door technologieën zoals RankBrain, Hummingbird en BERT, biedt SearchGPT een volledig andere ervaring door de chatfunctie.

Omdat zoeken meer op een gesprek lijkt, verandert ook de manier waarop mensen hun vragen stellen. Vroeger probeerden gebruikers hun zoekopdracht zo specifiek mogelijk te maken, maar met SearchGPT kan het systeem zelf de bedoeling van een vraag beter achterhalen. Dit betekent dat gebruikers minder moeite hoeven te doen om de juiste informatie te vinden.

Impact op Google en informatieve zoekopdrachten

Op dit moment zien we in Google Search Console nog geen duidelijke daling in het aantal vertoningen van websites bij informatieve zoekopdrachten. Toch is het waarschijnlijk dat een deel van deze vragen in de toekomst vaker aan ChatGPT of SearchGPT gesteld wordt. Dit geldt vooral voor "upper funnel"-vragen, waarbij mensen informatie zoeken of een probleem proberen op te lossen.

Voor andere soorten zoekopdrachten, zoals commerciële en lokale vragen, blijft Google echter sterk. Dit komt door de hoge kwaliteit van hun zoekresultaten en de betrouwbaarheid die gebruikers van Google gewend zijn. Daarnaast experimenteert Google zelf met innovatieve functies, zoals de Search Generative Experience (SGE). Deze AI-gedreven functie biedt gebruikers generatieve antwoorden bovenaan de zoekresultaten en lijkt qua opzet op de werking van SearchGPT.

Hoewel SGE momenteel nog niet beschikbaar is in de EU vanwege strengere regelgeving rond dataverzameling en privacy, zal de lancering in Europa waarschijnlijk een belangrijke mijlpaal zijn. Pas dan kunnen we de échte effecten op het zoekgedrag en de marktpositie van Google waarnemen. Het is aannemelijk dat dit een verandering teweeg brengt in hoe gebruikers informatieve zoekopdrachten uitvoeren en hoe merken zich daarop het beste moeten aanpassen.

Wordt ChatGPT gratis?

Een groot voordeel van ChatGPT is dat OpenAI heeft aangegeven niet te willen overstappen naar een advertentiemodel. Toch roept dit vragen op: zijn mensen bereid te betalen voor een dienst zoals ChatGPT, vergelijkbaar met een abonnement op Netflix? Omdat OpenAI op dit moment verlies draait, lijkt een volledig gratis model onwaarschijnlijk. Zoekmachines zoals Google draaien grotendeels op advertenties, waardoor ze gratis kunnen blijven.

Betrouwbaarheid en gebruikersgedrag

Betrouwbaarheid blijft een belangrijk punt. Veel zoekvragen hebben betrouwbare antwoorden nodig, en dat is niet altijd gegarandeerd bij ChatGPT of SearchGPT. Google heeft in de ogen van gebruikers een betere reputatie als het gaat om informatiekwaliteit. Toch kan SearchGPT met zijn focus op het gebruik van betrouwbare bronnen hierin verbeteren.

Early adopters omarmen LLM's zoals ChatGPT en Perplexity vaak snel en intensief. De echte impact ontstaat echter pas wanneer de 'early majority' en 'late majority' deze technologieën ook gaan gebruiken. Het wordt pas echt interessant wanneer meer dan 60% van de mensen hun zoekgedrag verandert.

Meetbaarheid: een uitdaging

Het meten van SearchGPT-resultaten is lastig. Elk resultaat wordt persoonlijk en direct gegenereerd, waardoor er geen standaard zoekresultatenpagina bestaat. Je kunt dus geen inzicht krijgen in hoeveel merken genoemd worden (share of voice) of hoe vaak ze zichtbaar zijn. Deze "black box" maakt het moeilijk om prestaties te analyseren.

Wat wel meetbaar is, is het verkeer dat vanuit SearchGPT/ChatGPT naar je website komt. Dit kun je bijvoorbeeld in Google Analytics terugzien. Het aantal klikken vanuit SearchGPT is op dit moment echter laag. Hoe meer mensen SearchGPT gebruiken, hoe minder verkeer er waarschijnlijk naar websites gaat.

Als merk is het belangrijk om te controleren of jouw bedrijf zichtbaar is in SearchGPT en een strategie te ontwikkelen voor als dit niet het geval is. De eerste tools om dit te meten zijn inmiddels beschikbaar.

SEO is niet dood, maar het verandert

Hoewel er al jarenlang geroepen wordt dat 'SEO dood is,' blijft het relevant. Wat wel verandert, is de manier waarop mensen zoeken en waar ze dat doen. Tools zoals SearchGPT zorgen voor een verschuiving in het zoekgedrag.

Google heeft nog steeds een marktaandeel van 90%, maar de zoekmarkt begint langzaam te fragmenteren. Zo gebruikt Gen Z steeds vaker TikTok als zoekmachine. SearchGPT versterkt deze fragmentatie, waardoor merken zich moeten aanpassen om zichtbaar te blijven in deze nieuwe zoekomgevingen.

Zoekmachine optimalisatie blijft belangrijk, maar vraagt om een SEO strategie die niet alleen rekening houdt met de kracht van traditionele zoekmachines, maar ook inspeelt op de mogelijkheden en uitdagingen die SearchGPT en andere AI-tools met zich meebrengen. Het is tijd om verder te denken dan de standaardmethoden en een plan te ontwikkelen dat past bij deze nieuwe zoekomgeving.

Wat betekent dit voor merken en SEO?

Voor merken is het belangrijk om zichtbaar te zijn op SearchGPT. De focus ligt op betrouwbaarheid en kwaliteit. Dit betekent:

1. Kwaliteit boven kwantiteit (E-E-A-T): Zorg dat je content echt waarde biedt. Bijvoorbeeld door unieke inzichten of expert meningen te delen. Helpful content is belangrijk voor iedere gebruiker, ongeacht welke zoekmachine er gebruikt wordt.
2. Bing Webmaster Tools: Veel SearchGPT-resultaten komen uit Bing. Zorg dat je Bing Webmaster Tools actief hebt om een goede indicator te hebben van prestaties.
3. Meten = Weten: Gebruik tools zoals Google Analytics, Matomo of ander platform om clicks vanuit SearchGPT te meten. Houd er rekening mee dat dit verkeer in eerste instantie vaak als 'referrals' wordt weergegeven.
4. Structured data: Maak optimaal gebruik van structured data, zodat huidige zoekmachines en toekomstige AI jouw content goed begrijpen. Wij zien al langer dat het toevoegen van de juiste structured data goed werkt zichtbaar te maken in zowel Google, Bing dus naar verwachting ook voor SearchGPT.

Gaat SearchGPT Google vervangen?

Voorlopig niet. Google blijft sterk in lokale en commerciële zoekopdrachten, maar voor informatieve vragen heeft SearchGPT wel de potentie om een belangrijke speler te worden. Voor merken betekent dit een nieuwe kans om zichtbaar te zijn op een platform dat steeds vaker wordt gebruikt.

SearchGPT is nieuw en onvoorspelbaar, maar biedt juist daardoor ruimte om te innoveren en voorop te lopen. Mijn advies: begin nu, experimenteer en blijf leren. Alleen zo zorg je ervoor dat jouw merk of bedrijf ook in deze nieuwe zoekomgeving een prominente plek krijgt.

Het zal zeker niet de eerste keer zijn dat "first mover advantage" een rol speelt. Merken die nu investeren in zichtbaarheid en strategie voor SearchGPT hebben de kans om voorop te lopen in deze nieuwe zoekomgeving. Door vroeg te experimenteren en te optimaliseren, kun je als merk een sterke positie opbouwen voordat de concurrentie volledig op gang komt.

De manier van zoeken verandert. Tijd om je SEO-strategie aan te passen!