[Horecava] Cijfers foodmarkt 2024-2025 en nieuwe FSIN FoodShopper Monitor bekend

Het FSIN, opgericht door oud hoofdredacteur MarketingTribune Jan-Willem Grievink, deelt de cijfers vandaag tijdens de opening van de Horecava.

De omzet van het kanaal Klassieke Horeca (hotels, cafés en restaurants) kwam vorig jaar uit op €11.967 miljoen; een groei van 4,3%. Ook deze getallen tonen aan dat de consumenten in 2024 voorzichtig met hun geld omsprongen. Veel ondernemers zagen het voorjaar van 2024 letterlijk in het water vallen door de extreme regenval in de maanden april en mei. Consumenten besteedden door het slechte weer veel minder geld aan buitenshuis eten dan normaal. Niet alleen restaurants, maar ook cafés (terrassen) en leisure (strandtenten, vakantieparken) hadden hier last van.

Consument houdt hand op de knip
Het slechte voorjaarsweer was niet de enige tegenvaller in 2024. Consumenten hielden massaal hun hand op de knip. Ondanks een stijging van de koopkracht, ging een deel van de consumenten in 2024 minder vaak buiten de deur eten. Over de hele linie daalde de frequentie van uit eten gaan, constateren de onderzoekers.

Vooral Generatie Z en Millennials, de zogeheten Gemaksgeneraties die doorgaans juist het meest uitgeven in de horeca, zijn stevig aan het beknibbelen geslagen. Voor het tweede jaar op rij zagen we vorig jaar een  afname onder de heavy users van Generatie Z. In 2022 gaf nog bijna de helft van Generatie Z aan minimaal een keer per week buitenshuis te gaan avondeten. Nu is dat nog maar een kwart. Ook onder Millennials nam het aantal heavy users af.

FSIN-directeur Inga Blokker noemt het huidige downtraden een duidelijke reactie van de consument op de sterk opgelopen prijzen in Foodservice. 'De effecten van de prijsverhogingen van de afgelopen jaren zijn nu toch echt ingedaald bij de consument. Een meerderheid van de Nederlanders vindt buitenshuis eten te duur.'

Vooral ‘crisisbestendige’ fastservice hard getroffen
Opvallend is dat twee goedkopere alternatieven voor uit eten gaan - fastservice en maaltijdbezorging - harder worden geraakt door de beknibbelende consument dan duurdere horeca-opties.
Normaliter profiteert fastservice in een periode van bezuinigen juist van de situatie. Fastservice is een goedkoper en gemakkelijk alternatief voor duurdere restaurants. In fastservice zijn de afgelopen jaren echter dusdanige prijsverhogingen doorgevoerd, dat de prijs volgens Blokker niet meer in verhouding staat tot de waarde die de consument ervaart. 'Het prijsverschil met iets duurdere restaurantvormen is te klein geworden, waardoor de consument loyaal blijft aan duurdere restaurants. In de beleving van de consument bieden die meer waar voor hun geld.'
Ook maaltijdbezorging wordt als te duur ervaren en overgeslagen in de zoektocht naar een betaalbare eetervaring. Liever kiezen consumenten voor supermarkten en gemakswinkels. Het aantal orders voor bezorgmaaltijden lag in 2024 zo’n 10% lager dan een jaar eerder (bron: YouGov).

Tussen 2018 en 2024 groeide de besteding explosief
De volumedaling in 2024 staat in schril contrast met de enorme groei van de buitenshuisconsumptie over een langere periode. Onder invloed van de Gemaksgeneraties (Generatie Z en de Millennials) is de buitenshuisconsumptie tussen 2018 en 2024 fors toegenomen. Niet alleen het bestedingsbedrag per keer uit eten gaan is geëxplodeerd, ook de frequentie van buitenshuis consumeren is enorm toegenomen.

De Gemaksgeneraties ontbijten, lunchen en dineren volgens het FSIN dus veel vaker buiten de deur dan in 2018 en ze geven per keer ook veel meer geld uit dan zes jaar geleden. Soms zelfs meer dan het dubbele. Eten en uit eten gaan hoort bij hun dagelijkse leven en ze besteden er een groot deel van hun inkomen aan. Het verschil met het gematigde consumptiepatroon van Generatie X en vooral de (baby)Boomers is in de afgelopen zes jaar alleen maar groter geworden. Het consumptiepatroon van die twee oudere generaties is veel minder veranderd, al geven zij ook per keer meer geld uit dan zes jaar geleden.

Figuur 3. N = 6.718
(bron: TFRC / FSIN, Foodshopperonderzoek 2018, 2024)

De invloed van Generatie Z en de Millennials op de foodmarkt wordt in de komende jaren steeds groter. Elk jaar komen er enkele honderdduizenden leden van de Gemaksgeneraties bij die 18 jaar of ouder worden. Dat zorgt voor een  impuls aan de foodservicemarkt. In 2030 behoort meer dan de helft van de volwassen bevolking tot de Gemaksgeneraties en zijn zij goed voor zo’n 79% van de Out of Home-bestedingen.

Meer rationalisatie is broodnodig
In 2025 stijgt de totale omzet van de horeca met 4%, verwacht het FSIN. Inga Blokker licht toe: 'Bovenop de inflatie verwachten we voor 2025 een lichte groei. Ook als de consument de hand op de knip blijft houden. De economische verwachtingen zijn niet fantastisch, maar ook niet dramatisch. Volgend jaar stijgt de koopkracht verder, de werkloosheid is historisch laag, de inflatie daalt en het toerisme trekt verder aan. Daarnaast hebben we dus te maken met de toenemende invloed van de Gemaksgeneraties. Voor de horeca staan veel seinen nog altijd op groen.'
De FSIN-directeur denkt dat partijen in segmenten die op zoek zijn naar volume - zoals fastservice en delivery - met gerichte prijsacties de consument weten te verleiden en dat er enig herstel gaat optreden. 'Ook al blijft een deel van de consumenten in 2025 nog steeds downtraden richting de supermarkt.'

Wel maakt de FSIN-directeur zich zorgen over de winstgevendheid van de sector. 'Bijna iedereen kampt met krimpende marges door hoge kosten. Verdienmodellen staan ernstig onder druk, terwijl de concurrentie vanuit Foodretail sterk toeneemt. Ik denk dat er in de toekomst veel meer schaalvergroting en ketenvorming gaat plaatsvinden.'
De huidige tijd vraagt volgens Blokker om een nieuw soort ondernemerschap. “Horeca, Foodservice heeft altijd gedraaid om beleving en verbinding en dat moet zeker niet verdwijnen. Maar het businesselement wordt steeds belangrijker. De concurrentie met retail wordt steviger. We gaan echt niet ontkomen aan meer rationalisatie aan de achterkant.'
(PvWK op de Horecava | foto: Toa Heftiba in Londen / Unsplash)

Over het FSIN
'Het FoodService Instituut Nederland (FSIN) is een onafhankelijk kennisplatform van en voor professionals, actief in de foodmarkt. Het instituut
analyseert en duidt voor leden ontwikkelingen in de foodservice- en foodretailmarkt en koppelt daar inzichten en een heldere toekomstvisie aan. Het FSIN, opgericht in 2003, is een groeiende vereniging met ruim 225 aangesloten bedrijven, onder wie grossiers, fabrikanten en outlets. Het FSIN brengt elk jaar meerdere kennisproducten uit, zoals de FSIN Beleidsmonitor en de FSIN FoodShopper Monitor. Leden hebben toegang tot alle
FSIN-publicaties en FSIN-bijeenkomsten.'
(bron: FSIN)