[column] Fonduepan in de kerstboom

Het staat me nog helder voor de geest: mijn vader, die zo’n dag of tien voor kerstmis met kartonnen dozen van de zolder kwam. Daarin zaten de gekleurde Philips kerstlampjes, het stalletje met de beeldjes en de kerstballen. Deze versiering was keurig gerubriceerd in dozen met vakjes, met in elk vakje een kerstbal. Mijn vader hield van kerstmis en het huis werd in een middag tijd volledig op sfeer gebracht. Dat begon overigens al vier weken vóór de kerst met het voor het raam ophangen van de adventsster. Een kartonnen vijfpuntig exemplaar met een lampje erin. Wij vonden al die versieringen als kind prachtig. Het kleurde de donkere maand december in een huis, dat een aantal weken naar de zoete harsachtige geur van de sparrenboom rook.

Dikzak
De decembermaand begon in mijn jeugd traditioneel met het Sinterklaasfeest. Inmiddels komt dit Nederlandse familiefeest steeds meer in de verdrukking. En dat is niet alleen omdat Zwarte Piet onderwerp is geworden van een vaak agressieve maatschappelijke controverse. Nee, onze Hollandse Sint moet het steeds meer afleggen tegenover de internationale opkomst van de kerstman. Deze Amerikaanse dikzak, weliswaar een nazaat van onze eigen Sinterklaas, maar groot geworden dankzij Coca-Cola, is inmiddels een wereldwijd fenomeen als dé commerciële representant van het kerstfeest. Zelfs in islamitische landen, die toch weinig op hebben met allerlei – van oorsprong – christelijke tradities, wordt kerst, in ieder geval commercieel, omarmd.

Zo tref je momenteel in de Dubai Mall – de grootste shopping mall van Dubai – een indrukwekkende hoeveelheid kerstversiering aan. Versiering, die daar overigens ‘Festive decorations’ worden genoemd. Het woord Christmas wordt zoveel mogelijk vermeden. In plaats daarvan worden de woorden ‘Festive Season’ gebruikt.

Commercie
‘Feestmaand’. Het is een benaming, die de laatste jaren ook in Nederland volledig is ingeburgerd. Politiek-correct en neutraal en daarom ook doorgevoerd in allerlei producten, die specifiek behoren bij deze periode. Zo heet de ‘kerststol’ sinds 2016 bij Albert Heijn ‘feeststol’.

Deze naamswijziging zorgde toentertijd voor nogal wat ophef. Het zou een knieval voor de islam zijn, maar dat bleek – althans volgens de Zaanse grootgrutter – niet de reden te zijn. Volgens AH bood het woord ‘feeststol’ de mogelijkheid om het kerstbrood ook na 26 december nog te verkopen. Het was dus wéér de schuld van die vermaledijde commercie! De commercie, die er de oorzaak van is, dat we al in augustus pepernoten kunnen kopen en in september de kerstspullen. En waardoor ons Sinterklaasfeest het steeds eerder en vaker aflegt tegen het feest van Santa Claus. De commercie, die er ook op aan te spreken is, dat de versiering van onze kerstboom de laatste jaren totaal veranderd is. De brave kerstballen uit mijn jeugd zijn alleen nog interessant als ze ‘vintage’ zijn. Nu hangen de bomen vol met ornamenten, die opmerkelijk vaak met eten te maken hebben. Breng een bezoek aan een willekeurig tuincentrum en zie: de schappen zijn rijk gevuld met kerstornamenten in de vorm van een pizzapunt, bitterbal, kroket, spiegelei, artisjok of bloemkool. Ik moet bekennen, bij mij in de boom hangen zelfs een fonduepan en een gekookte rode kreeft, waarmee ook ik mijn bijdrage lever aan een wereldwijde kerstmarkt van zeven miljard dollar.

 Er is veel veranderd sinds mijn vader de dozen met kerstspullen van de zolder haalde…

Charles Barremans
Lead Communications iO

P.S. Zie ook de film in het venster hieronder: Dubai Mall Christmas Decoration 2023

fotocredit fondue-bal: CB