[column] AI-mania

Humorous Phases of Funny Faces uit 1906 wordt beschouwd als de eerste animatiefilm ter wereld. Met dit filmpje begon voor de Brits-Amerikaanse filmregisseur Stuart Blacktorn een mooie carrière in de filmindustrie. Hij wist in 1925 z’n bedrijf zelfs te verkopen aan de filmstudio’s van Warner Brothers, waarmee hij een aardig kapitaal wist te vergaren. Geld, wat hij een aantal jaren jaar later weer zou verliezen. Door de Beurskrach van 1929, belandde hij letterlijk op straat. Hij overleed in 1941 en werd vergeten, terwijl hij feitelijk beschouwd mag worden als: ‘the man who paved the way for Disney’.

Synthetisch
Inmiddels zijn we 117 jaar verder, is James Stuart Blacktorn te vinden op Wikipedia en is zijn iconische tekenfilmpje te zien op YouTube. Was Humorous Phases of Funny Faces de eerste tekenfilm ter wereld, dan is Let’s be friends de eerste door Artificial Intelligence gegenereerde, geanimeerde en ‘ingesproken’ korte film ter wereld. Bedacht door de Nederlandse reclame-creatief Rodger Werkhoven en kunstenaar Arno Coenen – bekend van zijn werk voor de Markthal in Rotterdam en de Beurspassage in Amsterdam – is er een film geproduceerd, die eigenlijk niet eens het woord ‘film’ verdient. Camera’s, licht en geluid, acteurs en regisseurs… niets van dat alles is eraan te pas gekomen om Let’s be friends te maken. Wat de kijker ziet en hoort, zijn bewegende en sprekende AI-gegenereerde en AI-geanimeerde synthetische acteurs. Op het prestigieuze Short Film Festival in het Duitse Oberhausen viel de film recent in de prijzen. Via de Nederlandse ambassade in Peking trekt de film niet alleen de aandacht van Chinese kunstenaars maar ook van een breed publiek in China.

Bibberend
Als je bedenkt waar het eerste bibberende tekenfilmpje van Stuart Blacktorn uit 1906 in ruim een eeuw toe heeft geleid, dan is de vraag meer dan op z’n plaats waar de eerste volledige AI-film van Werkhoven en Coenen uit 2022 in een eeuw toe gaat leiden. De ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie gaan dusdanig snel, dat een antwoord op die vraag niet te geven is. Toch is de parallel wel duidelijk. Stuart Blacktorn heeft zich nooit een voorstelling kunnen maken van de tijdlijn, waarop zijn amuserende met krijt getekende filmpje zich zou ontwikkelen tot films op basis van computeranimatie. En vraag je Werkhoven en Coenen naar waartoe hun korte AI-film zal leiden als we een eeuw verder zouden kunnen kijken, dan blijven ze het antwoord schuldig.

Duizelingwekkend
Eén ding is echter wel duidelijk: het is inmiddels ‘AI-mania’. Wie heeft het nog over corona? In september 2022 gingen we zelfs nog op voor een herhaalprik. In november van dat jaar gaf de Tweede Kamer in een brief aan AI ‘belangrijk’ te vinden. Op 18 januari 2023 vond er een rondetafelgesprek van de commissie voor Digitale Zaken plaats. Onderwerp: ‘Artificiële intelligentie met een focus op veiligheid vanuit mensenrechtenperspectief’. Bij zo’n bericht bekruipt mij een gevoel van meewarigheid, gezien de kracht waarmee AI zich momenteel ontwikkelt en de digitale kennis en kunde van overheid. De toeslagenaffaire bij de belastingdienst is daar maar weer eens een schrijnend voorbeeld van. En ben er maar op voorbereid, die affaire zal niet de laatste zijn. De AI-geest is definitief uit de fles en verspreidt zich over álle geledingen van de maatschappij. Wereldwijd en in een duizelingwekkend tempo.

Alles onder controle? Een mens kan nog hopen…

Charles​ Borremans
Lead Communications iO Campus

* Bekijk 'Let’s be friends' in het venster hieronder.
* beeldcredit: Rodger Werkhoven.
* Lees ook: DOSSIER AI Marketing uit de machine: fast food of haute cuisine?