Rien van Beemen (Mediahuis): ‘Adverteerders en mediabureaus moeten hun verantwoordelijkheid nemen’

Van Beemen, voorheen werkzaam in de reiswereld, maakte in 2012 de overstap naar NRC Media waar hij werkzaam was als Directeur Online. In 2013 volgde zijn benoeming tot CEO. Sinds augustus 2019 is hij CEO bij Mediahuis Nederland. Op de vraag wat 2024 voor een mediajaar was, zegt hij dat het vooral in het teken stond van alle werkzaamheden ‘en gedoe toch ook wel’ rondom de fusie van de onderdelen Mediahuis Nederland, Mediahuis Limburg en Mediahuis Noord. Per 1 januari 2025 zijn de drie bedrijven namelijk gebundeld tot één organisatie met één directie. Mediahuis NRC blijft net als Mediahuis Radio een afzonderlijke entiteit. Overigens wil Van Beemen benadrukken ‘dat 2024 in financieel opzicht een heel goed jaar voor Mediahuis was.’ De fusie is overigens niet zonder slag of stoot gegaan. Met name de ondernemingsraad van Mediahuis Limburg vreesde dat de zelfstandigheid van de krant De Limburger als organisatie in het geding zou komen. Na wat getouwtrek krijgen de drie regio’s uiteindelijk elk een eigen uitgever en ze houden ook hun eigen ondernemingsraad naast een centrale ondernemingsraad.

BTW

Een andere grote uitdaging was volgens Van Beemen de voorgenomen BTW-verhoging op kranten en tijdschriften. ‘Dat was een grote bedreiging, omdat wij er alles aan doen om een juiste balans te houden tussen digitale en klassieke printabonnees. De uitstroom van die laatste groep, die door een hogere BTW zou worden versneld, wordt nog niet gecompenseerd door de groei van het aantal digitale abonnees. We zijn op de goede weg, maar dat proces moet je niet verstoren met een BTW-verhoging. De doelstelling is om kwaliteitsjournalistiek te behouden en daar hebben we rendement voor nodig. Met een forse BTW-verhoging dondert je businessmodel eruit. Bovendien hebben we dan geen ruimte meer voor eigen prijsstijgingen, want die zijn ook jaarlijks nodig om de kostenstijgingen op te vangen. De plannen zijn gelukkig in de ijskast gezet. Ik zou het bizar vinden als ze terugkomen op de agenda.’

Bedreiging Big Tech

Van Beemen noemt ook de concurrentie van Big Tech, die 80% van de advertentietaart opeten. ‘Wij hebben de steun van adverteerders en hun advertentiegeld hard nodig. Ik ga geen Calimero-verhaal ophangen, maar dit is totaal uit balans. Ik vind echt dat adverteerders en mediabureaus hun verantwoordelijkheid moeten nemen en zich niet moeten blindstaren op Big Tech. Zij moeten ook hun rol pakken. Op deze manier van advertentiegeld besteden, zetten ze de Nederlandse journalistiek zwaar onder druk. Er werken momenteel nog een kleine 3.000 journalisten in ons land, maar de vraag is of we dat op langere termijn kunnen handhaven. Professionele journalisten heb je hard nodig voor een juiste checks and balances, vooral ook in de regio op politiek gebied. Dat kost geld en daar hebben wij advertentie-euro’s voor nodig. Ik vind de tijd echt rijp dat mediabureaus en adverteerders hierover gaan nadenken, het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid.’

Recht op nieuws is nog steeds een grondrecht

Krantenbezorging

Een probleem van een andere orde is volgens Van Beemen de distributie van de papieren krant. Dagelijks vinden bijna 1,9 miljoen kranten hun weg nog naar de brievenbus, maar de bezorging wordt elk jaar duurder. ‘Ik ga wederom geen klaagzang houden, maar dit is straks niet meer op te brengen is. Door alle regelgeving en jurisprudentie op dit gebied wordt het onbetaalbaar om de papieren distributie nog lang vol te kunnen houden. Het probleem is eigenlijk niet op te lossen en dat is frustrerend.’ Nog belangrijker vindt Van Beemen dat je als uitgever en als overheid niet wil dat straks veel oudere mensen, die geen smartphone hebben of een iPad, verstoken blijven van het nieuws omdat de krant bezorgen onbetaalbaar wordt. ‘Het recht op nieuws is nog steeds een grondrecht.’

Differentiatie in bedrijfsportfolio

Om de stijgende kosten van professionele journalistiek te kunnen blijven dragen, blijft Mediahuis alert op differentiatie van het bedrijfsportfolio dat het rendement snel positief kan beïnvloeden. In dat licht moet de recente overname van DGN Groep, de uitgever van de online vergelijkingsdiensten ZorgKiezer, EnergieKiezer en DeGoedkoopsteNotaris, worden bezien. Het zijn websites die meer dan 4 miljoen consumenten bereiken en ze moeten de positie van de divisie marktplaatsen van Mediahuis op de online vergelijkingsmarkt versterken. ‘Je zoekt activiteiten met een hogere marge die de journalistiek ook in de toekomst in de lucht kan houden. We investeren jaarlijks 370 miljoen euro in redacties die de journalistiek produceren. Die investering doen we graag, maar het moet wel betaalbaar blijven.’

OpenAI

Tegenover alle, merendeel financiële, uitdagingen ziet hij de komst van OpenAI en digitalisering als een mogelijke zegen. ‘AI gaat de algemene levenskwaliteit en ons mediawerk positief beïnvloeden. We gebruiken het bij Mediahuis al volop en onze beste koppenmakers worden straks verslagen door AI, en dat is mooi, want journalisten moeten zich bezighouden met duiding van nieuws, analyseren en geopolitieke verslagen maken. AI kan dat niet. Uitdagingen in de journalistiek zijn van alle tijden. Ons Haarlems Dagblad dateert van 1656 [toen nog de Opregte Haarlemsche Courant, red.] en elke keer moeten we onszelf opnieuw uitvinden. Met digitalisering en AI kunnen we straks voor meer persoonlijke variatie in nieuws zorgen. Ik geloof in nieuws op maat op basis van jouw voorkeuren of de plek waar je op dat moment bent. Bijvoorbeeld als je in de metro zit en binnen zeven minuten ergens moet zijn, dan is het beter jou een recap van het laatste nieuws aan te bieden dan een long read. Personalisatie, altijd met respect voor jouw privacy, dus geen retargeting, gaat met babystapjes, maar dat is wel de toekomst.’

Publieke omroep: een oproep

Tot slot wil Van Beemen nog een sympathieke geste doen richting de publieke omroep. Als CEO van Mediahuis Nederland en als voorzitter van NDP Nieuwsmedia benadrukt hij het belang van een sterke publieke omroep in Nederland. ‘Samenwerking tussen publieke en commerciële media kan voor alle partijen voordelen opleveren en ik ben fan, maar er zouden afspraken moeten komen over content. Het kan niet zo zijn dat de NOS door ons gemaakt nieuws binnen twee minuten overneemt en dat dan gratis aanbiedt aan onze betalende abonnees. Bovendien vind ik het vreemd dat wij geen beeldmateriaal van hen mogen gebruiken, terwijl dat met belastinggeld wordt gemaakt en dus feitelijk al is betaald. Deel dat ruwe materiaal, zodat wij onze content kunnen verrijken, uiteraard met bronvermelding. Dan helpen we elkaar om nog meer Nederlanders te bereiken. En blijf even van ons nieuws af, zodat wij een half uur mogen shinen en nieuwe abonnees kunnen binnenhalen. Ik ga graag met de NPO en NOS in gesprek om deze samenwerking op te zetten!’

Mediahuis
Mediahuis Nederland bestaat onder meer uit de nieuwsmerken De Telegraaf en Metro, (digitale) magazines als Privé, Vrouw, Autovisie, NSMBL en de westelijke regionale titels. Mediahuis Limburg bestaat uit onder andere dagblad De Limburger en weekkrant VIA. Mediahuis Noord bestaat uit onder meer Dagblad van het Noorden, Leeuwarder Courant en Friesch Dagblad alsmede (huis-aan-huis) nieuws- en weekbladen. Voor landelijke adverteerders wordt al enkele jaren een landelijke propositie aangeboden via Mediahuis Connect waarbij zowel 9 regionale dagbladen, een landelijk dagblad (De Telegraaf) als 44 huis-aan-huiskranten en 45 digitale platforms zijn aangesloten.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Mediahuis
Tekst: Sjaak Hoogkamer