[column] Laat Gen Z meebeslissen over het klimaat

The Guardian, al lang voorvechter van het klimaat, liet dan ook geen enkele hoop doorschemeren: Major climate changes inevitable and irreversible […] Climate crisis unequivocally caused by humans, was de kop op de dag van de publicatie.

Hebben jullie slapeloze nachten over het klimaat? Ik wel. En ik niet alleen.

Eco-anxiety – stress, angst en een drukkend gevoel van hulpeloosheid over de klimaatcrisis - is een officiële geestelijke aandoening sinds 2007 die sinds afgelopen jaar enorm is toegenomen. Vooral onder onze jongeren. Onderzoeken van verschillende Amerikaanse instanties en universiteiten schatten het gemiddelde aantal van eco-angstige mensen tussen de 40% en de 50%. Dit percentage is zelfs 70% onder Gen Z’ers; jongeren tussen 14 en 20 jaar. 

‘Het is een symptoom van opgevoed worden om van de natuur te houden, terwijl je ook medeplichtig bent aan de vernietiging ervan,’ aldus Clover Hogan, 22-jarige Engelse klimaatactivist, afgestudeerd op Ecofobie onder Gen Z’ers en oprichter van klimaatactiegroep Force of Nature. Wat is ecofobie?  ‘Een van de meest verlammende aspecten van de klimaatcrisis: het feit dat onze levensstijl in de 21e eeuw hier steeds meer aan bijdraagt.’

Gen Z, steeds vaker aangeduid als de meest depressieve en angstige generatie in de geschiedenis, erft de giftige vruchten van onze beschaving: een ecologisch onstabiele planeet en de last om eeuwen van schadelijke gewoonten af te leren.

Geestelijke gezondheid is cruciaal om hiermee om te kunnen gaan. Het is onze verantwoordelijkheid, als ouders en als communicatie- en marketingdeskundigen, om ze te helpen.

Hoe dan? Door de negatieve emoties in positief activisme om te toveren, aldus Clover Hogan die momenteel de wereld over gaat om haar visie te verspreiden. Deze aanpak lijkt meer van deze tijd dan Fridays for Future en andere apocalyptische klimaatbewegingen, met alle respect voor hun werk. Nu de hoogste instanties de ernst van de situatie openlijk erkennen, is het tijd om positieve actie te ondernemen. En dat kan alleen als we de jongeren van Gen Z uit hun bubbel van wanhoop en depressie halen en toegang geven tot besluitvorming over het klimaat.

Klinkt dit als ketterij? Ik denk van niet.

Feit is dat we tot nu toe niet in staat zijn geweest om significante stappen te zetten in de adoptie van duurzame oplossingen. Sterker nog, tot nu toe lijkt het dat we meer bezig zijn met greenwashing-acties die niet alleen onethisch zijn, maar vooral inefficiënt. Het is ook een feit dat de combinatie van de energie van jongeren en de ervaring van volwassenen een kritieke factor is om culturele bewegingen in gang te zetten. En dat missen we nu juist. Zelfs de jongere besluitvormers in dit veld zijn nu ruim boven de 40 jaar en eerlijk gezegd ben ik helemaal niet onder de indruk van hun toekomstvisie. Laat staan de toekomstvisie van mijn generatie, die niet voor niets de bijnaam no-future kreeg.

Ik heb meerdere keren geprobeerd de ernst van de klimaatcrisis ter sprake te brengen tijdens gesprekken met vrienden. Tot mijn verbazing werd het gesprek snel omgezet naar andere onderwerpen, of ik werd als aansteller aangesproken.

Gelukkig, als we The Guardian moeten geloven, zijn er onder jongeren ook steeds meer initiatieven om ecoangst en ecofobie te herkennen, te verwerken en om te buigen in positieve actie. Blijkbaar zijn eco-cafés, waar klimaat gerelateerde angsten, voorstellen en oplossingen openlijk worden besproken, een snelgroeiend cultureel fenomeen. Het zou mooi zijn als bedrijven ook eco-cafés zouden opzetten ten behoeve van de jongste werknemers. Nog mooier zou het zijn als besluitvormers hun voorstellen serieus zouden nemen.