[column] De verdwenen merken van 2023

En dat in een jaar dat met verschillende oorlogen en een wereldwijze recessie toch al niet de boeken inging als jubeljaar. Het noopte merken en marketeers tot benauwde kattensprongen en als shopper werden we plots geconfronteerd met termen als graaiflatie en krimpflatie. Robbert van Loon en Richard Otto, auteurs van het boek Verdwenen Merken, hielden traditiegetrouw het speelveld weer een jaar lang in de gaten en noteerden voor ons de meest spraakmakende verdwijningen van 2023.  
 
Big Bazar
Het was in 2007 het discount-antwoord van Blokker tegen de ‘nieuwe’ oprukkende concurrent Action. Blokker werd meer premium, zodat Big Bazar zich kon richten op de beste deals. De strategie was eenvoudig: een breed en wisselend assortiment aanbieden tegen de laagste prijzen, waardoor consumenten verrast en verleid werden om te kopen. Het leek een logische stap in de groeiende vraag naar betaalbare, alledaagse producten in een markt die steeds meer prijsbewuste consumenten trok. Big Bazar sloeg aan en groeide al binnen een paar jaar uit tot een gevestigde naam met meer dan 150 winkels in Nederland en België. De laatste jaren kwam de klad erin. Toenemende concurrentie en online spelers leidden tot een verzadigde discountmarkt. Ondertussen zochten shoppers, na jaren van coronabeperkingen juist ook weer naar meer kwaliteit, duurzaamheid en een unieke winkelervaring. Het werd een fatale mix en dit najaar werd bekend dat het merk definitief de deuren dichthoudt.
 
Uitmarkt
De Uitmarkt begon in 1977 in Amsterdam als een podium voor kunst en cultuur. Dat podium kwam er ook letterlijk, met een festival op het Museumplein dat honderdduizendenbezoekers trok in haar hoogtijdagen. Door de jaren heen groeide de Uitmarkt uit tot een van de belangrijkste en meest populaire culturele festivals van het land. Het festival verspreidde zich daarbij ook over meerdere locaties in Amsterdam en andere steden en vierde de cultuur met gratis concerten, theatervoorstellingen en literaire evenementen. Waar het festival altijd bedoeld was om de diversiteit van cultuur te vieren, werd het meer en meer bestempeld als een ‘grachtengordelfeestje’. Een nieuwe formule, na de teleurstellende en flink uitgeklede 2022 editie, moet een nieuwe brug slaan naar ‘de wijken’ en een breder, inclusiever publiek.
 
Score
Daar waar het in 1981 opgerichte retailmerk Score bekend stond om haar slijtvaste jeans bleek het merk dit jaar dan toch versleten te zijn. Met tientallen winkels stond het merk landelijk bekend om de verkoop van casual kleding- en denim producten van grote spelers als G-Star RAW, Replay, SOMS en Chasin'. Het leek ook lange tijd goed uit de coronacrisis te zijn gekomen, maar niets bleek minder waar. Terwijl het merk repte over een verdrievoudigende omzet, kwam er juist een miljoenschuld aan het licht. Het ging vervolgens rap en binnen een paar weken werden honderden werknemers en duizenden shoppers in shock achtergelaten bij een dichte deur. Een doorstart werd nooit gerealiseerd.
 
Acceptgiro
Zo’n merk waarvan je eigenlijk nu denkt; bestond dat dan nog? Jazeker is het antwoord, want jaarlijks werden er nog altijd miljoenen acceptgiro’s ingevuld. Wel bij een steeds grijzer wordende gebruikersgroep. Voor de jongere lezers; de acceptgiro is een papieren formulier dat door banken en bedrijven werd verstrekt om het betalen van facturen te vereenvoudigen. Je vulde hierop zelf het bedrag, de rekening van de ontvanger en eventueel een betalingskenmerk in en ondertekende het. Het merk is dan ook ingehaald door online bankieren, pinnen, Tikkies en contactloos betalende passen, armbanden en smartwatches. Per 1 juni 2023 is de acceptgiro afgeschaft.
 
BCC
Dit jaar ging de stekker uit een van de weinige electronicaketens die Nederland nog rijk was. De merknaam BCC bestond sinds 1969 toen het als bescheiden winkel al snel uitgroeide uit tot een keten met meerdere vestigingen door het hele land. De groei van BCC was te danken aan het brede assortiment, concurrerende prijzen en een sterke focus op klantenservice. Het maakte van BCC een vertrouwde naam in vele huishoudens.  Met de opkomst van online shopping en de toenemende concurrentie van internationale retail- en techreuzen begon BCC's positie te wankelen. Het merk mistte lange tijd ook de digitale slag. Innovaties in online verkoopplatforms en vernieuwde winkelconcepten kwamen te laat. Dit jaar kwam de definitieve nekslag met (te) hoge huurprijzen en dure productieprocessen. De opheffingsuitverkoop leek even een succes, maar ook daarbij werden de deuren vroegtijdig gesloten. Dit nadat agressieve koopjesjagers het personeel bedreigden. Hierna kreeg het personeel ook nog te maken met een leeggeroofde rekening van de personeelsvereniging en niet betaalde pensioenpremies.
 
Parkmobile
Parkmobile werd in 2000 opgericht in Nederland en gold lange tijd als de eerste, en enige, digitale oplossing voor parkeren. Uniek voor die tijd; je kon door te bellen met je mobiel een parkeersessie starten en beëindigen! In 2010 werd het bellen vervangen voor de bekende app en dat was de start voor nog veel verdere groei. Zo had het merk dit jaar nog 3 miljoen Nederlandse gebruikers. Zij zullen zich echter allemaal moeten gaan aanmelden bij EasyPark, het nieuwe moederbedrijf van Parkmobile.
 
Floriade
Jarenlang floreerde de Floriade als een van de meest spraakmakende tuinbouwtentoonstellingen op ons continent. Het evenement werd elke tien jaar in Nederland gehouden en trok bezoekers uit de hele wereld. Zij vergaapten zicht aan innovatieve groene concepten, adembenemende tuinontwerpen, en de laatste trends in tuinbouw en landschapsarchitectuur. De laatste editie van de Floriade vond plaats in Almere en bood een kijkje in de toekomst van steden. Bezoekers konden genieten van een diversiteit aan tuinen, paviljoens en kunstwerken die allen de harmonie tussen stad en natuur benadrukten. Het zorgde echter ook voor een hoop hoofdpijndossiers. Bezoekers bleven massaal weg door de entreeprijzen en ook bij het gemeentehuis werd een hoge prijs betaald. Het voltallige college van Almere viel op de miljoenstrop die opliep tot tientallen miljoenen euro’s. Ondertussen werd ook bekend dat de editie van Almere de laatste is geweest.

Richard Otto
directeur en scribent Tensmedia.nl

verdwenen merken

openingsbeeld sneeuwstappen: Eberhard Grossgasteiger / Unsplash