[column] Roeptoeteraars kunnen geen Nederlands schrijven

'Die macrotrend zet door en manifesteert zich middels nieuwe kanalen met nieuwe apparaten zoals slimme speakers.’ Zomaar een quote uit een artikel voor de gewone man op CustomerTalk. U begrijpt hem vast. Het is een opmaat om spraakmodules te promoten. ‘Hoewel de adoptie van spraakinterfaces harder gaat dan we ooit eerder bij een technologie hebben gezien, is het toch nog vroeg. Marketeers zijn daarom nog in staat op deze ontwikkeling in te spelen. We zijn nu nog volop aan het ontdekken hoe we met voice interfaces moeten omgaan en welke nieuwe mogelijkheden die apparaten bieden. Voor een aantal gebruikerscases is dit helder, maar de echte schatten kunnen nog worden ontdekt.’ Twintig jaar geleden werkte ik onder meer voor een groot notariskantoor. Met als opdracht het in begrijpelijk Nederlands omzetten van juridische geschriften.

Zelfbenoemde specialisten

Er is volgens mij een hele generatie it-ers op de markt die geen gewoon Nederlands meer kan schrijven, en die over onvoldoende reflectievermogen beschikt om te begrijpen dat de doelgroep hen niet verstaat. Letterlijk en figuurlijk. Al die zelfbenoemde specialisten hebben de pretentie om te roeptoeteren en ons wijzer te maken door hun slimheid te verkondigen, maar worden helaas niet gehoord.

Deze intro van een artikel op CustomerTalk is ook wel de moeite om te benoemen: ‘Een minimum viable product is de cupcake-versie van de grootse en fantastische bruidstaart. Succesverhalen van Amazon, Google en BDRThermea laten zien hoe kleine snoepjes kunnen uitgroeien tot indrukwekkende gebakjes.’ Leuk gevonden, als je tenminste begrijpt wat een MVP is. Hier lees je er alles over. Weet je het niet, dan leest dit als klinkklare nonsens.

Dit is ook wel een leuke tekst naar aanleiding van een artikel over de aanscherping van de Code Telemarketing op een collega website. ‘Uit een rondvraag onder de organisaties kwam naar voren dat 55% een omzetdaling verwacht als gevolg van het invoeren van de opt-in voor telemarketing. 30% verwacht dat de introductie van prefix en beperkingen van de klanttermijn het einde van telemarketing betekenen. Daarentegen verwacht 80% dat betere zelfregulering leidt tot minder consumentenklachten.’ Hoe logisch is dat: als de omzet daalt, zal het aantal klachten ook afnemen. Daar hoef je geen hogere wiskunde voor te hebben gestudeerd.

Te weinig protest

Wat is er toch aan de hand? Er verschijnen steeds meer onleesbare en niet te begrijpen teksten of teksten met nonsens-informatie in de media. En we laten het gewoon gebeuren. We lezen ze met belangstelling zonder ons af te vragen wat we lezen. We nemen het in ons op en zijn het gelukkig kort daarna weer vergeten. Je vraagt je af of schrijvend Nederland zich wel eens heeft verdiept in taalniveaus. Of ze bekend zijn met het gegeven dat bij elke doelgroep een taalniveau hoort. 65 procent van de bevolking en daar hoort iedereen in ons vak bij, zit op taalniveau B1 en B2. Die kan teksten aan die bestaan uit veel gebruikte woorden, en woorden die binnen het vakgebied gemeengoed zijn. Maar wordt het complex met veel technische termen, dan haakt hij af. Dat er zo weinig protest komt tegen al deze slecht geschreven teksten bewijst eens te meer dat het taalniveau in de mediawereld laag is, misschien wel onder B-niveau. Wat gaan we hieraan doen?

Daar komt nog eens bij dat al deze roeptoeteraars ons vernieuwing beloven vanuit het perspectief van nu. Laten we eens beginnen met elkaar van gedachten te wisselen over de vraag hoe de wereld er over enkele jaren eruit ziet. Pas als je daar een beeld van hebt, kun je je afvragen hoe je daar komt. Graag in begrijpelijk Nederlands.