[designpanel] Nationaal Archief door Design Bridge

Het nieuwe ‘kompas’-logo staat voor de rol die het Nationaal Archief vervult: het objectieve, ‘ware noorden’ voor iedereen die meer wil weten over zijn eigen erfgoed of de geschiedenis van Nederland. Wat denkt ons panel?

Marc van Eck, partner Business Openers: Het Nationaal ‘Archief’; dat woord zegt alles. Waarschijnlijk belangrijk, maar stoffig en je kunt er beter niet komen. Het nieuwe logo is gedurfd. Het straalt zelfvertrouwen uit en suggereert dat het verleden belangrijk is voor de toekomst. Het voelt nationaal door de kleuren, het kompas met de waarheid, het Noorden - of toch Nederland? - bovenaan. Het zet me aan het denken, doet me mijn vooringenomenheid met betrekking tot het Nationaal Archief heroverwegen. Wow, knap staaltje werk van de designers. Jammer dat in de uitwerkingen het logo een kleine rol speelt, waardoor het beeld langs me loopt en mij niet zo raakt als het logo in potentie kan als het tussen mijn ogen komt. Het losse logo is voor mij sterker dan opgenomen in het geheel. Voor nu dus een mooie, sterke 8.
8

Felice Uiterwijk, marketingmanager Fairtrade Original: Onbekend maakt onbemind. Een mooie stap van het Nationaal Archief om daar verandering in te brengen. Een nieuwe huisstijl kan daar een belangrijke rol in spelen. Het logo is goed doordacht en heeft betekenis. In de toepassing vind ik het hier en daar wel kracht missen om echt herkend te worden, omdat het uit verschillende losstaande elementen bestaat of omdat het gewoonweg te subtiel is afgebeeld. De rest van de huisstijl werkt goed en laat de vormentaal uit het logo terugkomen, dat vormt een krachtig geheel. Het combineert mooi met de beelden uit het archief en pakt goed uit in de verschillende verschijningsvormen. Op de website zie ik - buiten het nieuwe logo - nog weinig tot niets terug van de nieuwe huisstijl, maar dat staat vast nog op het to do-lijstje. Om het ècht meer open te stellen voor een groter publiek zal er meer nodig zijn dan een nieuwe huisstijl. Ik ben benieuwd hoe die plannen vorm gaan krijgen.
7

Irene van der Zwan, eigenaar Marketing & Zo: Het is jammer dat voor de herpositionering alleen een designbureau is ingehuurd. Tenminste, deze indruk krijg ik. Herpositioneren begint met marketing. Waar staat het Nationaal Archief voor? Wat maakt het Nationaal Archief relevant, uniek en onderscheidend? Welke merkwaarden zijn van belang en hoe vertaal je dat naar de diverse klantgroepen, in dit geval de specifieke klantgroep ‘publiek’. Over welke doelgroepen hebben we het dan? En wat maakt het Nationaal Archief voor deze doelgroepen interessant en aantrekkelijk? Op zich is de aanscherping van de huisstijl erg goed geslaagd! Het logo van het kompas is goed bedacht. Het Nationaal Archief, dat als betrouwbare nationale bron, het N(oorden) van het kompas is en de richting geeft aan heden en toekomst. Ik zou echter ook inventariseren wat de specifieke behoeften van het ‘publiek’ zijn. Wat maakt dat zij naar het Nationaal Archief komen? Denk aan ‘het verzamelen en schrijven van je eigen familie geschiedenis’ of ‘het verzamelen van betrouwbare informatie voor een spreekbeurt op school.’ Campagnes met teksten als Blikvanger of 24 uur met Willem vind ik wat te algemeen. Ik zou het persoonlijker en relevanter maken: Waar was mijn oma in de Tweede Wereldoorlog? of Wat heeft mijn vader als soldaat meegemaakt bij de politionele acties in Indonesië? of Hoe ver terug gaat mijn familiegeschiedenis en van wie stam ik af?
5

Tom Dorresteijn, CEO Studio Dumbar: Het verhaal achter het ontwerp vind ik interessant: het verleden als kompas voor het heden. Dat is een mooie gedachte. De ontwerpoplossing vind ik echter minder. Het logo lijkt uit losse elementen te bestaan en doet nogal abstract en afstandelijk aan en misschien het belangrijkste: het logosymbool is groter en belangrijker dan de naam Nationaal Archief. Dat maakt campagne-uitingen zoals de posters een beetje een zoekplaatje; waar gaat dit over en van wie is dit? Het Nationaal Archief is niet echt aanwezig, terwijl ze niet heel erg top of mind zijn. Een duidelijk woordmerk was denk ik effectiever geweest.
5

Alef de Jong, founder/creatief strateeg Wunder: In het Nationaal Archief vind je antwoorden op vragen over je eigen leven en de geschiedenis en samenleving in Nederland. De nieuwe merkstijl moet het archief modern en relevant maken. Door de frisse kleuren, schreefloze letter en onopvallende vormentaal sluit het aan bij de ‘moderne’ designtaal van online merken als Google en Airbnb. Oké, de stoflaag is er af, maar met deze generieke ‘hippe’ uitvoering is dat te weinig en er is te snel genoegen genomen met de ‘vondst’ van het kompas. Dat is jammer. Het Nationaal Archief verdient iets originelers, meer diepgang en een eigen karakter dat op de lange termijn ook relevant blijft en meer recht doet aan de unieke positie, de vele verhalen en waardevolle inzichten.
3

Stefan Pangratz, design director VBAT: Het Nationaal Archief is ons collectief geheugen; goed dat het een opfrisbeurt heeft gekregen en iets van het stof van de tijd kwijtgeraakt is. Ondanks deze vernieuwing heeft de identiteit nog iets van een nostalgische uitstraling gehouden. Dat komt denk ik doordat de woorden ‘Nationaal’ en ‘Archief’ uit zichzelf al tot de verbeelding spreken en een bepaald tijdsbeeld neerzetten. Als ik naar het nieuwe logo kijk, ligt mijn grootste twijfel daarom ook in de keuze voor een sterk beeldmerk in plaats van een krachtig woordmerk. Dit met name omdat de naam al precies aangeeft wat de functie van het instituut is en daardoor eenvoudiger en sneller met je communiceert. Niets ten nadele van een beeldmerk, maar dan wel als ondersteuning en niet als hoofdrolspeler.
6,5

Roel Stavorinus, design- en communicatiestrateeg: Het mogen beoordelen van huisstijlen is een twijfelachtige eer. Zeker als ze net geïntroduceerd zijn. Het is vaak nog niet zoveel, de stijl bestaat vooral in de computers van ontwerpers en sommige stijlen hebben het nu eenmaal nodig om te rijpen, om tot wasdom te komen. En als kijker moet je soms nog wennen. Deze stijl verwart me. Ik herken wel dat de stijl nu wat frisser is, moderner en ik begrijp de verantwoording van het logo. Maar nee, het logo is niet iconisch. Daarvoor is het te samengesteld, niet eenvoudig genoeg. De elementen komen niet echt samen. De stijl verwart me ook omdat ik geen duidelijke hiërarchie zie in de rest van de elementen. Het leunt sterk op de ronde vormen en de typografie van de titels. Ik denk dat die elementen, in combinatie met de gekozen kleuren, niet sterk genoeg zijn om onderscheidend te zijn en uiteindelijk herkend te worden. De relatieve abstractie van de teksten irriteert me. Als je als Nationaal Archief een positie wil verwerven, moet je in eerste instantie concreter zijn in je boodschappen en hoe je die vormgeeft. Het is keurig vormgegeven, maar ik mis een uitspraak, urgentie of überhaupt emotie. Iéts wat me in het verhaal van het archief trekt. Inspiratie genoeg zou je zeggen, in zo’n archief, maar ik zie het nu niet terug.
5
 

Eerdere designpanels:
76. Van Vollenhoven Extra Stout door Bowler & Kimchi
75. Jules Destrooper door Quatre Mains
74. De Volkskrant digitaal
73. Appelsientje door Millford
72. Arla door ProudDesign
71. Frans Hals Museum door Build In Amsterdam
70. Univé door Teldesign
69. Van Gogh Museum door Studio Dumbar
68. Dr. Oetker door SoGood
67. Oncode Institute door Momkai
66. Porsche24-app door Studio Kraftwerk
65. Conimex Black door Anthem
64. Theater Rotterdam door Vruchtvlees
63. Mona door Design Bridge
62. Stedelijk Museum door Grrr
61. Formule 1 door Wieden + Kennedy

60. Smirnoff door Design Bridge
59. Gemeentemuseum Den Haag door a friend of mine
58. Dropbox door Collins
57. Lola Quinoa door Mountain
56. Uefa Nations League door Y&R Branding Portugal
55. Canei door VBAT
54. Adidas door RESN
53. Eredivisie door Dog and Pony
52. Zaans Medisch Centrum door Silo
51. Boomsma Gin

50. Jozo door Brandnew
49. AH to go-app door Studio Kraftwerk
48. Organto door SuperRebel
47. Lowlands door Fabrique
46. New Dutch Legacy-gin door Brum
45. Seepje door Flex/Design
44. Nada Door ProudDesign
43. Hortus Botanic Guardians door Koeweiden Postma
42. Gkazas door Today
41. Côte d’Or ​door Design Bridge

40. Kodak
39. Eternal Oceans (concept) door Anthem
38. Ahold Delhaize
37. Kamphuisen Siroopwafels door OD
36. Prophecy door VBAT
35. Dettol
34. Robeco SummerNights
33. Brouwers
32. Nemo
31. Conimex

30. Royal FloraHolland
29. Rood Met Zwarte Stippen
28. I sea pasta
27. Melkweg
26. Hooghoudt
25. De Wijndragers
24. Ahoy
23. Pluggerz
22. Appelsientje
21. Ziggo Sport

20. TomTom Bandit
19. Holland Master Kazen
18. Bols Vodka
17. Luxor
16. Cacao Barry
15. Google
14. Etos huismerk kruidentheecollectie
13. Coca-Cola
12. Riscos vis in blik
11. CliniClowns

10. Vivera
9. Spaarne Gasthuis
8. Ranja
7. Spotify
6. Senseo
5. ING
4. Aviko
3. Transavia
2. Dorset Cereals
1. Nationaal Militair Museum