NPO wil minder afhankelijk zijn van reclamegeld

'Wat mij betreft gaan we in Hilversum en Den Haag kijken hoe we die financiële afhankelijkheid van reclame stapsgewijs kunnen afbouwen', zei Rijxman donderdag in haar nieuwjaarsspeech. 'Laten we eerst eens kijken of er compensatie kan komen voor reclamevrije kinderprogrammering en ga na of dit vervolgens ook op onze online platformen kan worden doorgevoerd. Als dit werkt en dit ook vanuit Den Haag blijvend kan worden gecompenseerd, kunnen we doorpakken.'

De NPO heeft last van dalende reclame-inkomsten, een zorg die Rijxman vorig jaar al uitsprak in haar nieuwjaarstoespraak. Op dit moment wordt volgens de omroepbazin een vijfde van het NPO-budget hieruit betaald. 'Willen we een publieke omroep zonder reclame, dan kost dat ongeveer per persoon 80 cent extra per maand.'

Omroepbestel vernieuwen

De NPO-voorzitter pleitte verder voor vernieuwing van het publieke omroepbestel. Ze herhaalde daarbij ook een eerdere wens, het toekennen van zendtijd en budget aan omroepen niet langer te laten afhangen van het aantal leden. 

Volgens Rijxman moeten we de omroepen erkennen voor wat ze zijn: unieke en voortreffelijke programmamakers met een maatschappelijke binding. 'Maar er zijn nog te veel geluiden in de samenleving die nu niet of onvoldoende gehoord worden. Daarbij moeten we onderkennen dat het ledenaantal in de toekomst als fundament onder het bestel niet meer werkt. Geef de bestaande omroepen, en dus ook de aspirant-omroepen WNL, PowNed en Human, een erkenning, ongeacht het ledenaantal en verlos ze zo van de noodzaak om veel geld te steken in ledenwerfcampagnes.'

Waar het om zou moeten draaien is een aanbod van de beste programma's. 'De vraag die daarbij hoort is of de huidige financiële garanties die er nu voor omroepen zijn ook tot de juiste balans in de programmering leidt', aldus Rijxman.

Andere meningen in Hilversum

Pikant is wel dat er frictie is in Hilversum. Omroepen hebben een eigen toekomstvisie geschreven over de publieke omroep in Nederland. Het College van Omroepen (CvO) wil dat plan deze week aan minister Slob toezenden. Het Financieele Dagblad meldt dat het plan zonder medeweten met de NPO is geschreven en dat die solovlucht bij Rijxman 'zeer slecht' zou zijn gevallen.

In de plannen zouden omroepen meer inspraak willen over programmering en besteding van budgetten. Aspirant-omroepen zouden bovendien niet strak aan de ondergrens van 150.000 leden gehouden moeten worden om in het bestel te kunnen blijven. Dit laatste sluit trouwens aan bij de uitgesproken wens van Rijxman.

Minister Arie Slob (Media) wil in februari een media-akkoord van alle partijen in de mediasector dat onafhankelijk nieuws en een divers eigen media-aanbod moet garanderen, in april een nieuwe Medianota over de publieke omroep in de Tweede Kamer en voor het eind van het jaar nieuwe wetgeving. Volgens VPRO-directeur Lennart van der Meulen, die vorige week al een nieuwjaarsspeech hield in Paradiso Amsterdam, is de 'vlucht voorwaarts' die Slob dit jaar wil maken tot mislukken gedoemd als we niet meer gaan investeren in de mediasector.

'We moeten investeren in onafhankelijke journalistiek, in maatschappelijke media die de samenleving een stem geven en in programma-aanbod waarvoor extra geld nodig is: drama, documentaires, series, eigen formats, wetenschapsprogramma’s', zegt Van der Meulen. 'En in techniek, innovatie en de bouw van nieuwe distributienetwerken, een gezamenlijk on demand platform voor alle Nederlandse producties, onafhankelijke sociale media en platforms.'