Het was een ‘discutabel handgebaar’. De armbeweging, die Elon Musk maakte op een massabijeenkomst ter viering van president Trump’s inauguratie. Inmiddels lijkt de ‘Romeinse groet’ het nieuwe merkteken van Tesla te zijn geworden. Met alle daarbij behorende negatieve commerciële gevolgen.

In vroeger tijden ging de protestante huisvrouw niet naar een katholieke slager en haar katholieke evenknie niet naar een protestante bakker. De Gruyter was de katholieke kruidenier, Albert Heijn de keuze van de protestanten. Met de ontzuiling kwam er einde aan deze kleuring in de retail. Koopgedrag werd min of meer neutraal. Voor hoe lang nog? In de VS doet zich een kentering voor.

Op LinkedIn: twee medewerkers van een grote telecomprovider. In een filmpje, waarin ze de dienstverlening van hun werkgever aanprijzen. Het is een prachtig bedrijf: innovatief, vooroplopend in digitale ontwikkelingen én met een uitstekende dienstverlening. Want – boven alles – staat de klant centraal!

Pasen is iets met een haas en eieren. Op Hemelvaartsdag hebben we vrij en dat is ook op tweede pinksterdag het geval. Kerstmis is vooral heel veel eten en drinken. Waar al die feestdagen voor staan? Geen idee. Maar de commerciële exploitatie is grenzeloos. Nu ook al in de weken van de advent.

‘Kunt u zich nog die snoepwinkel herinneren, waar u als klein kind voor een stukje zoethout of twee lolly’s naar binnen stapte? Kunt u zich nog die ijzerwarenhandel herinneren, waar u spijkers zocht, die u in een puntzak werden aangereikt? Winkels met een krakende vloer, een koperen kassa en met een winkelier, die nog tijd had voor een praatje?’

Je vraagt het je toch telkens weer af hoe het mogelijk is, dat mensen er steeds weer intuinen. Ook mensen, die van zichzelf denken, dat ze er verstand van hebben en dus voor 15.000 euro een fles wijn kopen, die nog geen drie euro waard is. Maar wél met een mooi etiket.

‘Meer groente, meer vezels, meer fruit, minder suiker, minder zout. Zo zet je een stapje in de goede richting…’, aldus de Allerhande van deze maand. Hierin worden lezers opgeroepen een ‘stapje beter te koken’. En dat in tijd, dat het aantal fastfoodrestaurants in 10 jaar tijd met meer dan de helft is gestegen.

Vermogensbeheerder ASN heeft alle belangen in kledingbedrijven verkocht. Volgens ASN Impact Investors boeken kledingmerken als H&M, Zara en Asics te weinig vooruitgang op het gebied van duurzaamheid. Dit alles onder grote druk van Chinese concurrenten als Shein en Temu.

Na het EK voetbal en de Tour de France is de sportzomer 2024 nog steeds in volle gang. Sinds vrijdag zijn de Olympische Spelen – na 100 jaar – terug in Parijs. Het wordt een mega-evenement, ruim twee weken lang, met meer dan 10.000 sporters in 32 verschillende sporten. En dat tegen enorme kosten.

Oorlog. In Oekraïne, in het Midden-Oosten. Verkiezingen in Frankrijk, verkiezingen in het VK. Republikeinen en Democraten, die in de VS lijnrecht tegenover elkaar staan… Wordt de ene ‘old dude’ straks ingeruild voor de andere? Het zijn onrustige tijden, waarin we snakken naar afleiding.

‘Ontkoking’. Ik kwam het woord voor het eerst tegen op de website van het retail-kennisplatform Retail Outlook. Daarop werd gesteld, dat de ‘… ontkoking door jongeren het einde inluidt van een oer-Hollandse eetgewoonte’. Het artikel dateert uit 2021, maar heeft drie jaar later aan impact niets verloren. Integendeel!

‘Buiten is het twaalf graden, binnen zit Klaas Samplonius…’. Het was eind jaren '70 en je nestelde je nog eens lekker onder de warme dekens. Transistorradio aan, ‘Gute Nacht Freunde’ van Reinhard Mey en dan die eikenhouten stem van Hans Hogendoorn... De nacht kon beginnen met nog een uurtje radioluisteren.

Reuring in retail-land! ‘Jumbo stopt met de kiloknaller’. Stichting Wakker Dier claimt het succes, want haar actie, waarin Jumbo werd opgeroepen om voor minder dier en meer plant te kiezen, deed – volgens Wakker Dier – Jumbo besluiten te stoppen met vleesaanbiedingen. En dat besluit is gedurfd in een land verslaafd aan kortingen en aanbiedingen.

Mijn moeder reed er ooit in rond: in een Daf 33. Later een Daf 44. Respectievelijk donkergroen en okergeel. Kleuren, waarin je tegenwoordig amper nog een auto ziet rondrijden. De personenauto’s van het merk Daf overigens ook niet. Voorbij. Net als de fabriek, waarin ze ooit werden gebouwd.

‘Maart roert zijn staart’, ‘april doet wat hij wil’ en ‘in mei leggen alle vogels een ei’. Het zijn zo’n beetje de bekendste weerspreuken. We kennen ze allemaal wel uit het hoofd. Dat er nog veel meer zijn, levert wat speurwerk op het internet op: honderden volks- en boerenwijsheden over alle maanden van het jaar. Maar wat weten wij eigenlijk van de maand januari?

Hoewel het buiten maar niet wil winteren en we het dus moeten doen met de nepsneeuw, die wél in elke kerstcommercial ligt, is ons land inmiddels weer volop geïllumineerd en weten we: de kerst komt eraan! ‘Kerst op jouw manier’ staat er op de cover van het supermarktblad 'Boodschappen' en dat betekent vooral een keur aan eten. Op tafel én in de boom.

Je kunt er in deze tijd van het jaar niet omheen: ‘Black Friday’. De afgelopen weken denderden de Black Friday-deals over ons heen en werden kooprecords verbroken. Overconsumptie in een land, dat klaagt over groeiende armoede.

Een paar weken geleden heb ik ‘m uiteindelijk maar weggebracht. Naar de veiling. De antieke kast, die ooit voor duizenden guldens was gekocht. Tezamen met een – naar ik dacht – mooie antieke tafel en bijpassende stoelen bracht dit alles nog geen 100 euro op. Een kuub haardhout kost meer dan het dubbele.

Het Nederlandse retail-landschap is in beroering. De een na de andere winkelketen staat op omvallen of heeft dat inmiddels gedaan. Van alles en nog wat krijgt de schuld: corona, gierende inflatie, gebrek aan merkbinding, de opkomst van het online winkelen. Is hiermee het definitieve einde van de winkelstraat in zicht? Of is er nog hoop?

Volgens het CBS telde Nederland op 1 januari 2023 1.600 stenen winkels minder dan een jaar eerder. En je moet wel ziende blind zijn om dat in je eigen dorp of stad niet te constateren. Vertrouwde winkels sluiten hun deuren. Wat komt daarvoor in de plaats? Kappers, nagelstudio’s en leuke, kleine cadeauwinkeltjes?

‘The Beautiful Game’ noemde Pelé de sport, waarmee hij drie keer een WK won. Aanstaande donderdag begint het WK voetbal, voor vrouwen. Dat dit ‘voor vrouwen’ aan het WK wordt toegevoegd, suggereert dat het ‘échte’ WK het mannen-WK is. Zonder toevoeging dus. Hoe groeiend het vrouwenvoetbal ook is, het blijft een ondergeschoven kindje. Zéker ook commercieel.

Rinkelt er bij u nog een belletje bij het horen van de naam James Stuart Blacktorn? Waarschijnlijk niet. Toch zouden bedrijven als Cartoon NetWork, Walt Disney Studios en DreamWorks Animation niet zijn wat ze nu zijn, als Stuart Blacktorn niet aan het begin van de twintigste eeuw zijn eerste tekenfilmpje had geproduceerd.

Ach, die arme Russen… Het amorfe volk loopt maar achter ‘tsaar Poetin’ aan en ondertussen raakt het alles kwijt. Al die fijne merkartikelen uit het verdorven Westen. Maar óh zo geliefd in Rusland. Petjes van Nike, koffietjes en biertjes van Starbucks en Heineken, meubeltjes van Ikea.

We hebben weer gestemd. De kaart van ons land kleurt in alle provincies lichtgroen. Nederland lijkt zich onder de BBB-paraplu te hebben verenigd. Althans: lijkt. Want Nederland individualiseert en wordt steeds diverser. En dat in álle opzichten. Hoe? Neem eens een kijkje in de supermarkt.

Hoera! Het ondernemers- en consumentenvertrouwen én de koopbereidheid kruipen omhoog, zo meldt het CBS. Hoewel langzaam, maar: naar boven! De AEX kende de beste jaarstart sinds 1984; winstexplosies voor Unilever, Albert Heijn, Heineken en Shell. Kortom: het gaat crescendo met Nederland. Toch…?

Blank of wit, zwart of bruin. Of ‘van kleur’… In Nederland speelt zich al een aantal jaren een strijd af, die zich toespitst op kleur. Een taalstrijd met een duidelijk politieke ondertoon. Want het is evident: kleur is meer dan een lik verf. Kleur heeft in alles een betekenis. In de maatschappij, in de politiek, in de commercie.

'Argentina, campeón del mundo!' De Argentijnse televisiecommentator barstte na de strafschoppenserie in huilen uit. Hysterisch! Argentinië kan zich de komende maanden onderdompelen in de waan het succesvolste land op aarde te zijn. En Nederland? Dat sombert aan de kerstdis.

Al in mei 2022 kondigde Lidl aan, dat het geen WK-acties zou gaan organiseren. Reden: Lidl vond dit ‘niet gepast’ na alle mensenrechtenschendingen rondom het toernooi in Qatar. Bewonderingswaardig? Of past het ‘winter-WK’ gewoon niet in de retail-kalender?

Ik herinner me de tijd, dat men zich druk maakte over de ‘bloedsinaasappelen’ van het merk Outspan. Die kwamen uit Zuid-Afrika met z’n apartheidsregime en moesten dus geboycot worden. Net zoals de koffie uit de toenmalige Portugese kolonie Angola. Toen nog: activisme alom. We komen het tegenwoordig amper tegen als het om producten uit China gaat.

Vorige week maandag werd koningin Elizabeth begraven en eergisteren plaatste het Nederlands voetbalelftal zich voor de Final Four van de UEFA Nations League. Twee gebeurtenissen, die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben. Hoewel, ieder voor zich, zijn zowel ‘the Queen’ als Oranje commerciële mega-attracties.

We leven in turbulente tijden. Asielzoekers, klimaat, stikstof, woningnood, Schiphol, personeelsgebrek, inflatie, energieprijzen… De zomer was geen heerlijke zomer meer, maar een klimaatramp. Het enige goede nieuws leek beperkt te blijven tot een winkelwagentje.

Het EK voetbal voor vrouwen krijgt in de media volop aandacht. Deze ‘overmatige’ belangstelling wordt bekritiseerd door ‘connaisseurs’, die zich ergeren aan het spelpeil. Terecht of niet, commercieel gezien zal het vrouwenvoetbal steeds aantrekkelijker worden.

Vies, oud en versleten. Dat is tweedehands. Althans, dat was jarenlang de perceptie. In een wegwerpmaatschappij, waarin alles nieuw moest zijn en de ene na de andere vluchtige trend en modegril elkaar in hoog tempo opvolgden, was geen plek voor oude troep. Maar de tijden veranderden en opmerkelijk genoeg speelt digitalisering daarin een interessante rol.

Het is al een tijd gaande: de groei van de online boodschappen. Weliswaar wat minder spectaculair dan in het lockdownjaar 2020, zet deze groei mondiaal door. Keren we daarmee onze vertrouwde supermarkt definitief de rug toe en willen we dat ook echt?

Sinds begin april 2022 is Albert Heijn begonnen met de introductie van verpakkingsvrije producten. Hiermee moet het gebruik van plastic worden tegengegaan. Een goed initiatief dat gedragsverandering in het kader van het milieu bij de consument probeert te stimuleren. Nóg beter is het als die consumenten gewoon ‘ns wat minder eten weggooien.

In de deftige Van Eeghenstraat in Amsterdam-Zuid staat een schutting. Voor Amsterdamse begrippen opmerkelijk maagdelijk: niet ondergeklad met graffiti. Toch heeft iemand op die schutting een boodschap achtergelaten. Geschreven in een strak handschrift: IEDEREEN IS ONZEKER. In drie woorden een treffende omschrijving van het huidige tijdsgewricht.

Ten langen leste komen de in veel opzichten alles beperkende coronamaatregelen nu toch tot een eind. Inmiddels zijn we bijna twee jaar verder. Een tijd van sociale onthouding, afzeggingen en beperkingen. En – opmerkelijk genoeg – een tijd, waarin troost werd gevonden in het verleden.

Op 3 januari 2022 stonden ze in mijn tuin: bloeiende narcissen. En op 5 januari lagen ze bij Albert Heijn in het schap: gekleurde paaseieren. Niet alleen qua klimaat lijken de jaargetijden steeds meer door elkaar te lopen, ook in de retail houdt men zich blijkbaar steeds minder aan de seizoenen.

‘Vluchten kan niet meer’ klonk het begin jaren 70. In een artikel in de NRC las ik afgelopen zaterdag over een inmiddels door coronamaatregelen murw geworden Nederlandse bevolking. En, dat bij een existentiële dreiging de mens reflexmatige reacties vertoont: bevriezen, vechten of vluchten.

Eind 2021 start Jumbo de verkoop van ‘Van Dichtbij’-huismerkproducten. Het gaat om producten van Nederlandse bodem. Jumbo gaat lokaal. Ook al. Dat wat de supermarkten ooit vermorzelden, wordt al een aantal jaren door diezelfde grootgrutters omarmd met een betekenis naar eigen interpretatie.

‘China wil het machtigste land op aarde worden, maar dat gaat onder mijn toezicht niet gebeuren’. Waarschuwende woorden van president Biden eerder dit jaar. Of we aan de vooravond staan van de ‘Chinese eeuw’ zal de komende decennia moeten blijken. Ondertussen laat een ander Aziatisch land steeds vaker en opvallender van zich horen.

C&A verklaart duurzame mode tot de nieuwe standaard. Rabobank eindigde in 2020 op de eerste plaats in de Sustainable Brand Index (SBI). Als meest duurzame bank. Op diezelfde SBI scoren ook Ikea en Albert Heijn heel hoog.

De zomervakantie zit er weer (bijna) op. Na alle coronabeperkingen, konden we eindelijk weer eens een paar weekjes toeristisch rondtoeren. Rood, oranje, geel en groen, in Europa is altijd wat te doen. Strand, bergen, oude stadjes of… lekker naar de supermarkt. Misschien wel het leukste uitje.