[interview] Pure winst voor people, planet, profit

Samen met de stichting komen de partners in actie om in 2030 voedselverspilling in Nederland met de helft te verminderen in de gehele voedselketen: van grond tot mond. Binnen de stichting zetten alle partijen zich samen in om verspilling tegen te gaan, door krachten te bundelen en te werken aan één gezamenlijk doel: samen maken we van Nederland één van de eerste landen die voedselverspilling met de helft weet te verminderen.

Verspilling in huishoudens loopt al hard terug

Volgens de resultaten van onderzoek door het Voedingscentrum in opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is de verspilling in huishoudens van (vast) voedsel in 2019 gemiddeld 34,3 kg per persoon per jaar. In 2010 was dat nog 48 kilogram en in 2016 was dat 41 kilogram per persoon per jaar. Niet alleen absoluut, maar ook relatief gezien wordt in Nederlandse huishoudens minder voedsel weggegooid. Toine Timmermans, directeur Samen Tegen Voedselverspilling: ‘Deze op 2 oktober 2019 gepubliceerde cijfers van het Voedingscentrum over voedselverspilling bij Nederlandse huishoudens zien we als bevestiging van het kantelpunt dat we drie jaar geleden zagen. Het is heel fijn dat die positieve lijn serieus is doorgezet.’

De Monitor Voedselverspilling update 2009-2017 van Wageningen University & Research geeft inzicht in de voedselverspilling in de hele Nederlandse voedselketen. Omdat aannames gedaan moeten worden voor de minimale en maximale hoeveelheid voedsel in de verschillende afvalstromen, is het niet mogelijk om de hoeveelheid voedselverspilling in een exact getal uit te drukken. In 2017 was de voedselverspilling minimaal 106 kilogram en maximaal 147 kilogram per persoon.

STV is volgens communicatieadviseur Danielle Brons van STV actief op verschillende gebieden. Bedrijven die zich aansluiten bij STV gaan aan de slag met het inzichtelijk maken van hun reststromen, omdat dit aanknopingspunten biedt om hun verspilling te verminderen. Er is bovendien sprake van bundeling van krachten, netwerk en kennis om innovatieve oplossingen te ontwikkelen. Op 30 augustus 2019 is bijvoorbeeld de Horeca Food Waste Challenge van start gegaan. De publiekscampagne Hoe #verspillingsvrij ben jij? met mascotte Becky is een ander voorbeeld van de gezamenlijke inspanningen en biedt een concreet handelingsperspectief aan consumenten over hoe voedselverspilling te voorkomen is. Deze campagne is mede tot stand gekomen door Birgit Broer, communicatieadviseur van het Voedingscentrum. Tot slot wil STV de spelregels veranderen voor een ‘structurele en systemische impact’. Het langetermijndoel is om in 2030 de spelregels voor ondernemers zodanig aangepast te hebben dat het aantrekkelijk is voor bedrijven om grondstofverlies tot een minimum te beperken en reststromen nieuwe waarde te geven.

Alle organisaties die met voedselproductie of distributie te maken hebben, zijn bij jullie partner. Doen zij al voldoende om voedselverspilling tegen te gaan? Wat kunnen/moeten ze nog meer doen?

Brons: ‘De organisaties die bij ons zijn aangesloten hebben allemaal een doelstelling geformuleerd en een meting gedaan met betrekking tot wat hun totale verbruik is van grondstoffen. Ze zijn transparant over hoe ze hun grondstoffen gebruiken en het doel is om deze zo optimaal mogelijk te gebruiken. Daarnaast committeren ze zich vooral aan bepaalde acties. Hun vooruitgang wordt gemonitord. Als we echt met z’n allen samenwerken, gaan we veel bereiken.’

De publiekscampagne ‘Hoe #verspillingsvrij ben jij?’ loopt inmiddels. Hoe ziet die eruit en wat zijn de doelstellingen?

Brons: ‘De campagne Hoe #verspillingsvrij ben jij? loopt op social media - Facebook, Instagram, YouTube & Pinterest -, via print (Kek Mama, Ouders van Nu, Viva Mama), OOH en via influencers. Bereik is een belangrijke doelstelling; om zichtbaarheid te vergroten en om mensen te stimuleren actie te ondernemen. De campagne is gemaakt door creatief bureau Truman in opdracht van Voedingscentrum voor de stichting Samen Tegen Voedselverspilling.’

Wanneer is de campagne een succes?

Brons: ‘We vinden het uiteraard geweldig dat #verspillingsvrij en de mascotte Becky herkend worden en gelinkt worden aan het voorkomen van voedselverspilling en men in actie komt om minder te verspillen. Echter, voor ons is de campagne pas echt succesvol als Nederland daadwerkelijk minder voedsel verspilt. Het gaat ons echt om de impact.’

Marketing en sales zijn uiteraard gebaat bij hogere verkoopresultaten. Ik kan mij voorstellen dat marketeers zich achter de oren krabben. Uiteraard zullen ze dit initiatief steunen, maar ze willen ook verkopen.

Brons: ‘Voor de bedrijven is dit initiatief relevant omdat stakeholders hun succesverhalen en showcases in de strijd tegen voedselverspilling kunnen delen. Zo kunnen ze laten zien dat zij naast Profit, ook geven om People en Planet. Ze laten zien dat het tegengaan van voedselverspilling centraal staat in hun (MVO-)beleid. En dat ze hiermee bijdragen aan een groter, gemeenschappelijk doel. Gezamenlijk zijn de mogelijkheden groter om de brede beweging tegen voedselverspilling in Nederland verder vorm te geven.’

Wat kan de rol van de marketeer nog meer zijn in dit proces?

Brons: ‘Het gesprek op gang brengen, helpen om de beweging groter te maken en vooral handvatten delen om het consumenten en organisaties zo makkelijk mogelijk te maken verspilling te voorkomen. Zo geef je je doelgroep indirect een gevoel van trots - ik verspil minder - waar je als merk of organisatie aan bijdraagt. Uit onderzoek blijkt dat organisaties die social responsibility integreren in hun bedrijfsactiviteiten en -strategieën een aantal voordelen ervaren, zoals hogere omzet en marktaandeel, versteviging van de merkpositionering, versterking bedrijfsimago en slagkracht, lagere bedrijfskosten en toegenomen aantrekkingskracht op beleggers en financiële analisten. Daarnaast is het zo dat het voorkomen van voedselverspilling niet alleen grote maatschappelijke voordelen oplevert, maar ook economisch gezien zeer rendabel is. Je kunt met het tegengaan van voedselverspilling namelijk ook geld verdienen, bijvoorbeeld door restproducten andere waarde te geven waardoor deze als waardevolle grondstof in een andere keten ingebracht kunnen worden. Voor marketeers is dit een win-winsituatie: ze dienen het maatschappelijke doel en maken tegelijkertijd een duurzaam rendement. Oftewel: pure winst voor people, planet, profit.’

Gedrag van het grote publiek is lastig te veranderen. Is jullie ambitie niet te groot, namelijk halvering van de bestaande 41 kilo in 2030?

Brons: ‘We bereiken al resultaat omdat het onderwerp voedselverspilling meer in het publieke debat aanwezig is, en de kracht zit ‘m in herhaling omdat we elke dag keuzes maken met betrekking tot eten en we dus iedere dag bijgestuurd moeten/kunnen worden. Het moet nog meer geïnternaliseerd worden en dat heeft tijd nodig. Maar de wil en de resultaten zijn er. Door nog meer bedrijven, organisaties en consumenten bewust te maken van voedselverspilling en concrete tips te geven om voedselverspilling tegen te gaan, kunnen we Nederland steeds meer #verspillingsvrij maken.’

Dit artikel stond in MarketingTribune 18, 2019.